Paylaş
Tüm Sayılar      2022      Sayı 202 – Nisan 2022      Hançepek’li, Heredan’lı, Anadolulu Mıgırdıç Margosyan*

Hançepek’li, Heredan’lı, Anadolulu Mıgırdıç Margosyan*


Diyarbakırdan çıktık. Mıgırdıç, Şeyhmus, Ragıp, Mahmut, Hasan Hayri. Hedefimiz eski adıyla Karaz yeni adıyla Kocaköy ilçesi. 1915 Ermeni Tehcirinde uygulanan acımasızlıklara karşı çıkan Lice Kaymakamı Hüseyin Nesiminin mezarını aramak istiyoruz. Vali Reşitin bir komployla öldürttüğü Kaymakam Nesimi, Tirba Kaymakam”(Kaymakamın mezarı) diye anılan yerde öldürülmüştü. Mezardan kalan taş parçalarını bulduk. Acı ve hüzün karışık bir şekilde geçmişi andık.

Mıgırdıç Margosyan için bu yolculuğun daha derin bir anlamı var: Onun aile büyüklerinin önemli bir bölümü tehcir sırasında, yok olup gitmişti. Mıgırdıç’ın yaşamını bir destan gibi anlatan Gavur Mahallesi” belgeselini izliyorum. Mıgırdıç’ı dinliyorum. Tarihin derinlerine dalarak. Hançepek Mahallesinde.  Artık hiçbir Ermeninin kalmadığı mahalleyi anlatıyor.

Suriçindeki Mıgırdıç Margosyan Sokağı, yakılıp yıkıldıktan sonra acep ne oldu?” diye Mıgırdıç’a sordum. Yok olup gitmiştir” dedi. Mıgırdıç’ın dedesi Mıgırdıç da 1915 Tehcirinde yitip gidenlerden.

Mıgırdıç’ın asıl köklerinin olduğu toprak, Diyarbakır’ın Dicle İlçesinin Heredan köyü”. Ben Heredanlıyım” diye anlatıyor. Sinema satançısı Sami Hazinses ve ses sanatçısı Bedri Ayseli de Heredanlı. Her yanından sular fışkıran kön adı şimdi olmuş Kırkpınar.

Mıgırdıç Anadolulu. Bu toprakların acıları içinde yetişmiş, önemli bir yazar. Güçlü kalemi olan bir aydın. Onun öyküleri, denemeleri, yazıları, bir toplumun, yaşadığımız toprakların görmediğimiz, göremediğimiz gerçekleriyle bizi yüzleştiriyor.

O Anadolunun sıradan insanlarını anlatırken, Diyarbakır Suriçindeki yandaki Yahudi mahallesini öğrenirken, bir yakın tarih okuması yapıyoruz. Diyarbakırda 1940larda binlerce Yahudinin yaşadığından haberimiz oluyor.

1953 yılında Ermenice öğrensin diye babası Sarkis tarafından trene bindirilen Mgırdıç, geldiği Karagözyan Ermeni Yetimhanesindeki çocuklar tarafından alaycı sözlerle şöyle karşılanmış: Koşun koşun Anadoludan Ermeniler gelmiş.”

Baba Sarkis ise uzun tren yolculuğuna çıkacak oğlunun kulağına fısıldamış: Oğul şimdi okumak zamandır…” Mıgırdıç da okumuş, kendini yetiştirmiş sözünü dinlenir bir edebiyat insanı olmuş.

Mıgırdıç’la çok uzun yolculuklara çıktık. Dünyanın değişik yörelerinde toplantılara katıldık. Ondan her yolculukta yeni şeyler öğrendim.

Eşi Selma Hanımla Mıgırdıç aynı zamanda ada dostumuzdu. Son dönemlerde daha sık buluşalım, daha uzun sohbetler yapalım diyoruz. Yapıyoruz da.

Dün sabah İpek son günlerde tedavi gören Mıgırdıç’ın durumunu öğrenmek için eşi Selma hanımı aradı. Hastaneye kaldırıldığını öğrendik. Mıgırdıç Margosyan, sen bu toprakların derinlerine işlemiş bir kültürün önemli bir taşıyıcısısın. Seni çok seviyoruz.

*1 Nisan 2022 tarihli Posta gazetesinde yayınlanmıştır. Sevgili Margosyan’ı 2 Nisan Cumartesi günü kaybettik. Başımız sağolsun.


Yayınlanma Tarihi: 01 Nisan 2022  /  Son Güncellenme: 03 Nisan 2022


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.