Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 226 - Nisan 2024      Dünya Kadınlar Günü’nde Adalar Müzesi’nde Bir Etkinlik

Dünya Kadınlar Günü’nde Adalar Müzesi’nde Bir Etkinlik


8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde Adalar Müzesinde bir etkinlik düzenlendi.

Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Özsoy “Toplumsal Cinsiyet Çeşitliliği ve Kapsayıcılık” başlığı altında düzenlenen toplantının konuşmacısıydı. Zeynep Özsoy

Haliç Üniversitesi öğretim üyesi Mustafa Şenyücel ve İstanbul Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Beyza Oba ile birlikte gerçekleştirdikleri bir çalışma hakkında bilgi verdi.

Çalışmanın sonuçları Routledge Focus tarafından yayınlanan Gender Diversity and Inclusion at Work: Divergent Views from Turkey başlığıyla kitaplaştırıldı.

 

Prof. Dr. Zeynep Özsoy kitapla ilgili şu bilgileri verdi:

Bu kitabın amacı Türkiye’de iş yerlerinde uygulanan çeşitlilik ve kapsayıcılık pratiklerini incelemektir. Daha önce yapılan çalışmalar ve kendi verilerimiz doğrultusunda Türkiye’de “çeşitlilik” kavramının “cinsiyet” konusuna indirgendiğini ve ırk, etnik köken, cinsiyet tercihi gibi konuların hala tabu olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle de çalışmamızı “cinsiyet” ile sınırlandırdık ve farklı temsil gruplarının (devlet, halka açık şirketler, sivil toplum örgütleri, sendikalar ve uluslararası kuruluşlar) bu konuda geliştirdikleri pratikleri ve kullandıkları diskuru inceledik. Bourdieu’nun “alan” kavramından hareketle adı geçen farklı temsil gruplarının çeşitlilik ve kapsayıcılık konusunda aldıkları pozisyonunu ve aralarındaki etkileşimi inceledik.

Türkiye’de kadınların iş hayatına katılımında sorunla

Bu konuyu çalışmamızı yönlendiren bazı veriler oldu: Örneğin World Economic Forum tarafından her yıl yayınlanan Global Gender Gap 2021 yılı raporunda Türkiye’de kadınların iş hayatına katılımında giderek derinleşen sorunlar olduğu belirtilmektedir. Bu rapora göre Türkiye 156 ülke arasında 133 üncü sırada yer almaktadır ve yine aynı raporda yüksek oranda kadın işsizliğine, kadınların erkeklere göre daha fazla yarı zamanlı işlerde çalıştığına, tepe yönetim pozisyonlarında ve yönetim kurullarında çok az sayıda kadının bulunmasına ilişkin veriler yer almaktadır. ILO tarafından 2019 ve 2020 yıllarında yayınlanan raporlarda da kadın çalışanların eşdeğer iş yapan erkek çalışanlara göre daha az ücret aldıkları belirtilmektedir. Bütün bu verilere dayanarak şöyle bir çıkarsama yapabiliriz: Türkiye’de eğitilmiş kadınların işgücüne katılım oranı oldukça düşüktür, üst yönetim ve liderlik pozisyonlarında oldukça sınırlı sayıda kadın görülmektedir, kadınlar aynı işi gören erkeklere göre daha az ücret almaktadır ve sonuçta tercihlerini iş hayatından çekilmek yönünde kullanmaktadırlar. Bu durum karşında devlet, şirketler, sendikalar ve sivil toplum örgütleri, çeşitliliği ve kapsayıcılığı arttıracak önlemleri almak, gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda yavaş, etkisiz kalmaktadır. Bu kitabın amacı bu etkisizliğin nedenleri araştırmak ve anlamak olarak özetlenebilir.

Sermaye piyasasındaki şirketlerin yöneticileri ile görüşmeler

Uzun soluklu çalışmamıza ilk başladığımızda sermaye piyasasına kote edilmiş şirketlerin çeşitlilik ve kapsayıcılık konusunda neler yaptıklarını ve ne gibi diskurlar oluşturduklarını incelemeyi hedef olarak belirlemiştik. Bu şirketlerin konuyla ilgili yöneticileri ile yaptığımız mülakatlar ve ikincil kaynak taramalarından sonra araştırma kapsamımızı devlet kurumları, sendikalar sivil toplum örgütleri ve uluslararası kuruluşları da içerecek şekilde genişletmeye karar verdik. Böyle bir kapsam geliştirmenin temel nedeni şirketlerin diskur ve politikalarının büyük oranda diğer aktörlerin tavır, eylem ve görüşleri doğrultusunda şekillendiğini saptamamız oldu. Çalışmanın sonuçlarını değerlendirirken yapılanların listelenmesi yerine, neden bu tür pratiklerin geliştiğine, ardıllarına, karşı tepkilerin neler olduğuna ve ortak noktaların nasıl geliştiğine yoğunlaştık. Kitapta geliştirdiğimiz görüş ve öneriler mülakatlardan alıntılarla, ufak anlatılarla ve ikincil kaynaklarla desteklendi. Böylece, Türkiye’de günümüzde çeşitlilik ve kapsayıcılık konusunda şirketlerin benimsediği diskur ve pratiklerin şekillenmesinde rolü olan neoliberal politikalarla şekillenen uygulamalar, patriyarkal kültür normları ve uluslararası kuruluşların etkisini kapsamlı bir şekilde değerleyebildik.

Çalışmanın bulguları

Çalışma bulgularına göre toplumun pek çok kesimi tarafından benimsenen, içselleştirilen patriyarkal normların iş hayatında çeşitlilik ve kapsayıcılık pratiklerini şekillendirdiğini ve yavaşlattığını söyleyebiliriz. Cinsiyet eşitliği, modernist ve muhafazakâr görüşler arasında sürekli bir fikir ve uygulama ayrılığı ile şekillenmekte. Muhafazakâr görüş liderlik, yönetim, bağımsızlık gibi roller erkeklere atfederken kadınlara da destek (aileye, çocuklara, eşe), bakıcılık (çocuk, yaşlı) görevlerini yüklemektedir. Böylece kadının yeri iş hayatı değil evi olarak belirlenmektedir. İş hayatındaki olumsuz çalışma koşulları (kreş eksikliği, doğum izni süresince daha az ücret ödenmesi, yarı zamanlı işlerde çalışmak) bu görüşleri pekiştirmekte ve giderek kadınların daha fazla iş hayatından geri çekilmesine neden olmakta. Modernist görüşler kadın haklarına ve kadın-erkek eşitliğine önem vermekte fakat bu görüşlerin iş hayatında sözünü ettiğimiz uygulamaları şekillendirmekte etkili olamamaktadır. Böyle bir ortamda, gözlemlediğimiz kadarıyla şirketlerin çeşitlilik ve kapsayıcılık konusunda söyledikleri ile yaptıkları arasında bir uyumsuzluk var. Sadece şirketler değil diğer temsil grupları da çeşitlilik konusunda yapılacakların devlet sorumluluğu olduğunu düşünmekte ve şirketler yaptıklarını var olan yasalarla sınırlamakta, sorunun tüm temsil grupları arasında diyalog, ortaklaşa politika ve uygulama geliştirmekle çözülebileceği konusunda çekimser kalmakta. Özetle diyebiliriz ki, şirketlerin çeşitlilik konusunda yaptıkları, sorunun gerçek çözümünden çok şirketlerin kamusal alanda temsiliyetine katkıda bulunmakta.

 


Yayınlanma Tarihi: 08 Nisan 2024  /  Son Güncellenme: 08 Nisan 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.