Paylaş
Tüm Sayılar      2022      Sayı 201 – Mart 2022      Yıllar Önce Basında Adalar: Mart 1937

Yıllar Önce Basında Adalar: Mart 1937


Bahar geliyor. Gazetelerde Adalar ile ilgili haberler çoğalmaya başladı.

Mart 1937 ayında Adalar haberleri vapur tarifeleri, bilet fiyatları ve Adalar’ın su sorununun ağırlık kazandığı görülüyor.

Anlaşılan o yıllarda da İstanbul’dan Adalar’a vapurla bir buçuk saat süren bir vapur yolculuğu ile ulaşılıyormuş. Vapur işletmeleri bu süreyi kısaltmak için çareler arıyorlar. Bir yandan fiyat tarifeleri indirim müjdeleriyle yenileniyor.

Diğer yandan Adalar’a vapurla su taşıma işinin bu yıl da halledilemeyeceği anlaşılıyor. Vapurla su nakletmek fikri yerine adada artezyen kuyuları açma fikrine ağırlık verilmiş görünüyor.

Adalar’da yakalanan büyük balıklarla ilgili haberler ile Adalar’ın çamlarının kime ait olduğuna ilişkin dava haberleri de işin magazin kısmı olsa gerek.

Gelin başlayalım 1937 Mart gazetelerinde dolaşmaya…


Doğru seferler

Akay ve Şirketihayriyenin yeni kararları

Boğaziçi’ne ve adalara işliyen vapurların süratlerinin azlığından daima şikâyet edilir. Boğazın yukarı taraflarındaki iskelelere en süratli vapurlar bile bir buçuk saatte gidebilmektedirler. Adalara da bir buçuk saatten evvel varmak mümkün olmamaktadır.

Alâkadarlar köprü ile sayfiye yerleri arasındaki mesafeyi biraz daha kısaltmağı düşünmüş ve yegâne çare olarak zikzak seferlerin azaltılmasını bulmuşlardır. Adalar için buna imkân görülmemektedir. Çünkü zaten dörtten ibaret ve yekdiğerine yakın olan adalara ayrı ayrı vapur işletmek gayrı kabildir. Vapurların süratini arttırmağa da imkân yoktur.

Akay’ın mevcut vapurları 12-13 ve Şirketi Hayriye’ninkiler de 8-12 mil süratindedirler. Vapurlar bir müddet işleyince süratlerinden bir mil kaybetmektedirler.

Bu vaziyeti göz önünde tutan Şirketi Hayriye yaz mevsiminde sayfiye yerlerine, doğru seferler işletmeye karar vermiştir. Bu seferlere en süratli vapurlar tahsis edileceğinden Büyükdere’ye kadar hiç bir iskeleye uğramadan kırk beş dakikada gitmek mümkün olacaktır. Ayrıca sayfiye yerlerinde halkın geç vakitlere kadar eğlenmelerini temin maksadile bilhassa pazar günleri Kavaklar’dan köprüye son vapurlar saat 23 de kaldırılacaktır.

Akay idaresi de bu sene yaz tarifesini hazırlarken Adalar’dan İstanbul’a son vapuru mümkün olduğu kadar geç kaldıracaktır. Ayni zamanda pazar günleri sabahtan öğleye kadar köprüden ve akşam yediden sonra adalardan sık sık vapur kaldırılacaktır.

Akşam, 1 Mart 1937, Pazartesi


Yaz hazırlığı

Akay, Adalar tarifesinde değişiklik yapacak

Akay işletmesi ilkbahar tarifesini hazırlamak üzeredir. Yeni tarife yakında tatbik olunacaktır. Bu yaz tarifede bazı yenilikler yapılmıştır. Yaz tarifesinin tatbikine başlandığı zaman her vapur yalnız bir, nihayet iki ada ile köprü arasında sefer yapacak, 25 dakika daha evvel halkı adalara veya İstanbula çıkaracaktır. Şimdi süratli vapurlar Kınalı ve Burgaza 50-60 dakikada, Heybeli ve Büyükadaya 65 – 75 dakika ve birçokları da bir buçuk saatte gitmektedirler. Yeni tarife tatbik edilince Kınalı ve Burgaz’a 30-40, Heybeli ve Büyükada’ya 45-50 dakikada gitmek mümkün olacaktır. Bu tarifeye göre İstanbul’dan kalkan vapur yalnız bir veya en çok iki adaya uğrıyacağından Akay idaresi adalar arasında da Haliç vapurlarından birini işletmeğe karar vermiştir. Bu vapur ayni zamanda Büyükada’daki Yörükali plajına da muntazaman yolcu taşıyacaktır. Eski Kadıköy iskelesinin dubaları Yörükali’ye götürülerek oraya bir iskele kurulacaktır.

Adalar ve Anadolu sahili arasında da yandan çarklı Neveser vapurunun işletilmesi kararlaştırılmıştır. Neveser Kınalıdan kalkarak bütün adalara uğradıktan sonra Büyükada’dan karşı sahile geçecek ve Moda’ya kadar muntazaman sefer yapacaktır.

Akşam, 19 Mart 1937, Cuma


DENİZ İŞLERİ

Akay tarifesinde yapılacak tenzilat

Geçen ay toplanmış olan Tarife komisyonu Akay ücretlerinde tenzilat yapmamış, yalnız bu idarenin altı ay sonra gelecek devre için bir tenzilat listesi hazırlaması imkânını hazırlamıştı.

Akay idaresi, şimdi halk lehine yapabileceği bu tenzilat işini tetkik etmektedir. Arada daha beş ay vakit bulunmakla beraber idare bilânço vaziyetine göre hükümetin tarifeleri ucuzlatmak prensipine uyarak ücretleri indirmeğe hazırlanmaktadır. Haber verildiğine göre, yeni tarife ile Kadıköy – Haydarpaşa birinci mevki gidip gelme ücretlerinin 20, ikinci mevki 15, Caddebostan, Suadiye, Bostancı, Kınalıada ve Burgaz için birinci mevki 30, ikinci mevki 20, Heybeli ve Büyükada için birinci mevki 35, ikinci mevki 25 kuruş olması muhtemeldir.


Akayın güzel bir kararı

Akay idaresi mevcud doktorlarını münavebe ile Adalara göndererek oradaki fakir halkın tedavilerine yardım etmeği bir müddettenberi usul ittihaz etmişti. İdare, Ada halkını memnun bırakan bu işi daha sıkı ve ciddi bir surette tatbik etmeğe karar vermiştir.

Akay doktorları, fakir olanları tedavi etmekle kalmıyacak pek muhtac olanların ilaclarını da verecektir.

Cumhuriyet, 30 Mart 1937, Salı


Adaların suyu

Kayışdağı gibi su bulunması muhtemel imiş

Belediye sular idaresinin Bakırköyü’nde olduğu gibi Büyükada’da arteziyen kuyuları açmağa karar verdiğinin yazmıştık. Malzeme ve aletler geldiğinden yakında Büyükada’da tecrübe yapılmağa başlanacaktır. Arteziyen kuyularile adaya içme suyu temin edilmese bile alelâde ihtiyaçları karşılayacak bir su bulunacağı muhakkak görülüyor. Adanın içme suyu gene şehirden ve yahud meselâ Anadolu sahillerinden getirtilecektir.

Fakat bizim öğrendiğimize göre harbi umumi içinde hükümetin getirttiği bir Viyanalı su mühendisi adalarda gayet esaslı tedkikat yapmış, Bursa’daki Ulu dağın irtifaı ile adanın, Kayışdağı’nın yüksekliklerini ölçmüş, bu araziler ile adanın arazi vaziyetlerini mukayese etmiş, neticede adalarda 350 metre derinliğinde bir hafriyat yapıldığı takdirde tıpkı Kayışdağı suyu gibi su bulunacağına kanaat getirmiş, bunun üzerine blr de rapor hazırlayarak hükümete vermiştir.

Bize bu güzeI haberi veren zat, Adalara aid işlerle senelerce yakından alakadar olmuş bir zattır. Eğer bu tedkikat hakikaten o zaman müsbet bir netice vermiş ise, bu sefer açılacak arteziyen kuyularının böyle bir suyu meydana çıkarması ihtimali çok kuvvetlidir.

Akşam, 20 Mart 1937, Cumartesi


KARİKATÜR

(Adada arteziyen kuyuları açılıp su çıkarılacak)  -Gazetelerden-

–          Ayol ne geldiniz?.. Adanın suyu mu çıktı?…

–          Hayır, maalesef henüz çıkmadı!…


Sedef adası açıklarında büyük bir deniz canavarı yakalandı

Evvelki gün Sedef adası önünde büyük bir canavar yakalanmıştır.

Büyükada önlerinde orkinos avlamakta olan dalyancı B. Yusufu’n balıkçısı Mevlüd ile Asım, tam öğle vakti orkinos avladıkları sırada oltanın meçhul bir deniz canavarı tarafından çekilmekte olduğunu hissetmişler ve oltayı aşağıya doğru bırakmağa mecbur olmuşlardır. Bu suretle 150 kulaç kadar ip denizin içine girmiş ve ellerinde ancak 30 kulaç ip kaldığı için kayığın muvazenesi bozulmağa ve Hayırsız adaya doğru sürüklenmeğe başlamıştır.

Bu vaziyet karşısında ip kayığın beraberinde bulunan motöre bağlanmış ve canavarın da yediği olta ile öldüğü görülmüştür.  Tutulan bu vahşi balık çok büyük olduğundan bunu kayığa almak kabil olamamış ve yüzdürülerek balıkhaneye kadar götürülmüştür. Balık yuttuğu olta bağırsaklarını tahrib ettiğinden hayvan derhal ölmüştür. Balık çok ağırdır. Dün balıkhanede 20 balıkçı halatla çektikleri halde bu canavarı karaya çıkaramamışlardır. Canavarın ağzından birçok torik balıkları çıkmıştır. Balığın 200 kilo ağırlığında olduğu tahmin ediliyor. Bir manda gövdesinden daha kalın olan bu canavarın boyu, dört buçuk metreden uzundur. Gayet keskin dişleri ve yarım metre genişliğinde ağzı vardır.

Akşam, 21 Mart 1937, Pazar


Ada açıklarında bir deniz canavarı yakalandı

Evvelki gün Büyükada açıklarında kılıç balığı avlamağa çıkan Asım ve Mevlûd isminde iki balıkçının oltasına büyük bir deniz canavarı takılmıştır. Balıkçıların bulunduğu kayığı büyük bir süratle çekmeğe başlıyan bu canavar, etraftan yetişen diğer bir balıkçı tarafından zıpkınla öldürülmüştür. Bu deniz canavarı dün Balıkhaneye getirilmiştir. Canavarın 1700 kilo kadar olduğu söylenmektedir. Bugünden itibaren halka teşhir edilecektir.

Cumhuriyet, 21 Mart 1937, Pazar


Bir Çırpıda

İstanbulda bir yıldız

İstanbul’da yeni bir yıldız türedi. Lâkin bu yıldızın ne Marlene Dietrich gibi ifadeli gözlerle, ne Jean Harlow gibi plâtin renginde saçları, ne Mae West gibi cinsi cazibesi var.

Bilâkis bu yıldız yüz bilmem kaç kiloluk vücudü, kocaman ağzile müthiş bir mahlûktur.

Son zamanlarda gazetelerde meşhur bir sinema artisti gibi sık sık, poz poz resimleri çıkan deniz canavarından bahsetmek istediğimi tabii anlamışsınızdır. Bu yakalanan canavardan şimdi aşağı yukarı Mae West kadar bahsediliyor.

– Kilosu ne kadarmış?

– Dişleri çok mu büyük?

– Kokusu çok fena imiş öyle mi?

Dün, ben bile, şimdiye kadar bir kaç canavar görmeme rağmen, yeni yakalanan bu deniz ejderini seyretmek için kalktım, Balıkhaneye gittim. Canavar henüz daha halka teşhir edilmediği halde ejderin bulunduğu salonun önü hıncahınç..

Genç bir kadın soruyor:

– Acaba hâtıra olarak bir dişini istesem verirler mi?

Tıpkı sinema artistlerinden hâtıra olarak öteberi istiyen meraklılar gibi.

Genç kadına baktım. Son derecede de güzel… İçimden:

– Ne talihli canavar..  dedim. Hâtıra olarak böyle güzel genç kadınlar dişlerini istiyor. Ne mazhariyet!… acaba 32 dişimi söksem bu bayan hâtıra olarak bir tanesini bile kabul eder mi? Tabii etmez. Çünkü ben bu boyluboyuna yatan canavar kadar meşhur bir mahlûk değilim..

Diyorum ya.. canavarcık ölümünden sonra İstanbul’da yıldız oldu…

H.F.

Akşam, 25 Mart 1937, Perşembe


Ada Çamları

Belediye ile hazine arasında ihtilâf çıktı

Büyükada çamları yüzünden İstanbul belediyesi ile hazine arasında bir ihtilâf çıkmış ve iş ikincl hukuk mahkemesine intikal etmiştir. Dün ikinci hukukta yapılan muhakemede belediye vekilleri davalarını izah ederek Büyükada’da Nizam caddesinde ve buna bitişik mıntakalarda buluna bazı çamlıkların hazineye aid olduğu hakkında tapu dairesinde bir kayıd bulunmadığı cihetle bu çamların belediyeye aid bulunduğunu iddia etmişlerdir.

Buna karşı hazine vekilleri de bu iddiayı reddederek bu çamların esasen emlâki milliyeye aid bulunduğunu ve bu hususta da tapuda mutlaka kayıd olduğunu söylemişlerdir. Mahkeme böyle bir kayıd bulunup bulunmadığının tapu ve kadastro müdürlüğünden sorulmasına karar vererek muhakemeyi başka güne bırakmıştır.

Akşam, 13 Mart 1937, Cumartesi


DENİZ İŞLERİ

Sis yüzünden Basra vapuru karaya oturdu

Evvelki gün öğleden sonra başlıyan sis, dün sabah saat ona kadar devam etmiştir. Evvelki gün 16,20 de Ada seferini yapan Basra vapuru da sis yüzünden Heybeli açıklarında karaya oturmuştur. Vapurda bir hasar olmamış, yolcular kayıklarla karaya çıkmak mecburiyetinde kalmışlardır. Basra vapuru dun sabah Pendik vapuru tarafından çekilerek yüzdürülmüştür.

Cumhuriyet, 1 Mart 1937, Pazartesi


Tasfiye halinde

Büyükada Yat Klübü Türk Anonim Şirketi

Meclisi İdare Başkanlığından:

Birinci İlân

Büyükada Yat Klübü Türk Anonim Şirketinin 937 senesi Martının 16ıncı günü sureti fevkalâdede toplanan hissederan heyeti  umumiyesince Şirketin tasfiyesine karar verilmiş ve tasfiye memurlarını da tayin etmiş olmalarına binaen Şirkette hukuku olanların tasfiye heyetinin toplantı mahalli olan Beyoğlu’nda Sentantuan apartımanının 1 numaralı dairesine her gün müracaatları Ticaret kanununun 444ncü maddesi mucibince ilân olunur.

Akşam, 19 Mart 1937, Cuma

 


Adaları Güzelleştirme Cemiyetinden:

Büyükada’daki Yürükali plâjına, mevcud tesisatın resim ve projelerine tevfikan ikmal ve ıslahı kendisine raci olmak üzere 5 sene müddetle, senede biner ve yanındaki çamlık gazinosuna iki sene müddetle senede dört yüz ellişer liradan talib vardır. İhale nisanın onuncu cumartesi günü Büyükada Belediye Dairesi’nde Cemiyet merkezinde yapılacaktır. Şerait ve tafsilat her gün Denizyolları İşletmesi’nde müşavir Emin Âliden öğrenilebilir ve teklifnameler kendisine verilebilir.

Cumhuriyet, 26 Mart 1937, Cuma


Akay İşletmesinden:

15 Mart 1937 Pazartesi gününden itibaren Adalar hattının saat 19,15 seferi Köprü’den saat 19,30 da ve Yalova hattının saat 16,00 seferi de Yalovad’an saat 16,15 te kaldırılacak ve bu seferler aralık iskelelerden 15 şer dakika geç hareket edeceklerdir. (1362)


Yayınlanma Tarihi: 05 Mart 2022  /  Son Güncellenme: 06 Mart 2022


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.