Paylaş
Tüm Sayılar      2022      Sayı 210 – Aralık 2022      Türk Yahudi Kültürü ve Mirasına Yolculuk Avrupa Günü

Türk Yahudi Kültürü ve Mirasına Yolculuk Avrupa Günü

ve


500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi ve Neve Şalom Sinagogu 13 Kasım 2022 Pazar günü düzenlediği etkinliklerle “Avrupa Günü”ne ev sahipliği yaptı.

Avrupa’nın otuz beş farklı ülkesinde her yıl aynı gün düzenlenen ”Yahudi Kültürü Avrupa Günü” bu sene de 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde çoğunluğu yerli yabancı ziyaretçilerin yoğun katılımıyla gerçekleşti.

Etkinlikler çok farklı konular içererek Yahudi Kültürü’nün anlatılması amacıyla tamamen ücretsiz ve halka açık olarak gerçekleşti.

Dünyaca ünlü ve birçok fotoğraf ödülüne sahip fotoğraf sanatçısı İzzet Keribar’ın “Türkiye Sinagogları” başlıklı sergisi tüm gün izleyicilere mimari mirasın sürekliliği duygusunu yaşattı.

Etkinliklerin en ilgi çekenlerinden biri de Antik Çağ Sinagog Mimarisi’nin canlandırıldığı ve yine antik çağlarda Anadolu’ya yerleşmiş olan Yahudiler’in öyküsüydü. Doğan Pinhas moderatörlüğünde Prof. İnci Türkoğlu ve Mimar Çiğdem Öner konuyu ayrıntılarıyla tartışıp belgeler ve üç boyutlu tasarım kurgusuyla sundular.

Mimar Çiğdem Öner’in Anadolu’da süre gelen arkeolojik kazıların başkanları ve akademisyenlerle iş birliği yaparak ortaya koyduğu ve söz konusu kazılardan çıkan bilgiler ışığında Anadolu topraklarında Yahudi varlığının 2600 yıllık tarihine vurgu yapan ve Antik Çağ sinagog mimarisinin şaheserlerinden Sardes’in dijital canlandırmasının da yapıldığı ‘Taşlara Kazınan Yahudi Kimliği’ sergisini sundu.

Bu kapsamlı sohbet Yahudiler’in aslında binlerce yıldır Anadolu topraklarında bulundukları, gelişen medeniyetler ve halklarıyla uyum içinde varlıklarını sürdürdüklerini belgeledi.

Bir başka ilginç etkinlikse “Maymunlar, Patatesler ve Berlin Opera Binası” konulu sohbette Moris Levi yayınladığı son kitabındaki öykülerin ortak içeriğinden bahsetti. Sohbetin moderatörü olan Renan Koen’in sorularına Moris Levi müzik odağından cevap verince Renan da müzik kavramları ve uygulamaları hakkında bilgi verdi

Özellikle Yahudi olmayanların ve bir Yahudi’yi ne kadar tanıyabildiği duygusunu anlamak isteyenler için bir farklı etkinlik de ‘Bir Yahudiye Soralım’ adlı sohbette Yusuf Altıntaş, Yahudi olmanın ne olduğunu farklı tanımlar kullanarak anlatırken geniş toplumdan gelen tüm soruları anlaşılabilir bir dille cevapladı.

Araştırmacı Yazar İzzet Ers in ‘Yahudi ve İslam Kaynaklarında Tevrat’ konulu sohbetinde Yahudi kutsal metinlerinin toplamı olan Tora’nın yapısal özelliklerini ve diğer semavi dinlerin kutsal metinlerden gösterdiği farklılık ve benzerlikleri vurguladığı harika bir sunum gerçekleştirdi. Geniş bir katılımcı kitlesinin sorularıyla sunum daha anlaşılır ve bilgilendirici oldu.

Karen Gerson Şarhon‘Ladino: Dün, Bugün, Yarın’ başlıklı sohbette Yahudiler’in İspanya’da krallığın birkaç bölgeden oluşması nedeniyle farklı lehçelerde İspanyolca konuşmakla beraber bu bölgelerin en büyüğü Kastilya olduğu için daha çok Kastilyano konuştuklarını anlattı. İspanya ve Portekiz’den kovuluş olup sonrası Osmanlı’da tüm lehçelerin karışarak Ladino’yu oluşturduğunu söyledi. “Bugün dünyanın herhangi bir yerinde Ladino konuşan kişilerin kökleri mutlaka Osmanlı’dan çıkmıştır” diyen Şarhon, dile Fransızca kelimelerin eklenmesinin de Alliance Okullarının etkisiyle olduğunu belirtti.

Dr. Işıl Demirel, genel anlamda  antisemitizm sorununa eğildi. Tarihten kronolojik olarak örnekler veren Demirel özellikle antisemitizm kavramının üzerinde durarak antisemitizm olgusunun genel algısına eğildi.

Sergi ve sohbetlerin yanı sıra gün boyu iki ayrı film gösterimi de ziyaretçilerin ilgi odağındaydı. 

Dr. Seyfi İşman ‘Burgaz’dayım’ adlı kısa filminde doğduğu ve büyüdüğü adanın hatıralarını, çocuk yaşında etkilendiği olayları Burgaz’ın eşsiz güzelliğini yansıtan sahnelerle Judeo Espanyol dilinde Türkçe alt yazı ile izletti.

Gün boyu devam eden bir etkinlik de Şef İvet Acu’nun ‘Türkiye Sefarad Yahudi Yemekleri’. Sefarad mutfağının, tarihini, yemeklerin kökenini kendi aile deneyimleri ile sadece Türkiye’ ye özgü uygulamaları ve hikayeleriyle anlattı.

Bir Fransız Akademisyen ve gazeteci Pınar Kılavuz

‘Sefarad Kimliğinin Nostaljik Unsurları’ adlı sunumu ise en ilgi çekici etkinliklerin başındaydı ve geniş bir izleyici kitlesi tarafından ilgiyle izlendi.

Sefarad kimliğinin bireysel, kültürel ve sosyal niteliklerine, eğilimlerine, düşünce yapısına, tarihine ve bugüne kadar ki değişimlerine değindi. Sefarad kimliğinin nostaljik unsurlarını mutfağını, Ladino dil ve müziğini ele aldığı konuşmasında ayrıca 15-20 Kasım saldırılarından dolayı duyduğu üzüntüyü belirttikten sonra bu saldırıların tezine etkilerinden bahsettiği sıralarda tarihin garip tecellisi İstiklal’de patlayan bomba sonucu altı vatandaşımızın ölümü ve onlarca yaralıların olmasıydı.

Yahudi Kültürü Avrupa Günü’nün vazgeçilmezlerinden biri olan ‘Gelin Tanış Olalım’ ekibi ise tüm gün aynı topraklarda yaşamlarımızı sürdürdüğümüz  “Bizlerin çok da farklı olmadığımızı anlamak için gelin kendinizi deneyimleyin” sloganıyla  katılımcılarla birebir sohbetler yaptı.

Ve günün yoğun temposu sonunda her yıl tekrar edilen “Geleneksel Yahudi düğünü” keyifle paylaşılan bu özel güne nokta koyarken günün kapanışı olarak planlanan Albando ekibinin Sefarad Ezgileri ile bando konseri İstiklaldeki bomba patlamasıyla yarım kalmış olarak güne hüzünlü ve düşündürücü bir buruk tat bırakmış oldu.

European Days of Jewish Culture, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, United States Mission Türkiye, Neve Şalom Vakfı, Türkiye Hahambaşılığı Vakfı’nın ortak projesi olan Yahudi Kültürü Avrupa Günü, her yıl yinelenmeyi umut ederek sonlanmış oldu.


Yayınlanma Tarihi: 03 Aralık 2022  /  Son Güncellenme: 04 Aralık 2022


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.