Paylaş
Tüm Sayılar      2023      Sayı 215 – Mayıs 2023      14 Mayıs Seçimleri ve Adalar

14 Mayıs Seçimleri ve Adalar


Türkiye tarihinin en kritik seçimi olarak nitelenen 2023 Genel seçimlerine iki haftadan kısa süre kaldı.

Bu seçimlerde yeni sistem gereği cumhurbaşkanı ve milletvekilleri seçilecek.

Yine yenin sistemin bir sonucu olarak, cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde ittifaklar yarışacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi, iki turlu olacak ve ilk turda %50’yi aşan aday çıkmazsa, seçim 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci tura kalacak. Milletvekili seçimleri ise tek turlu. Yani meclisteki aritmetik 14 Mayıs seçimlerinde ortaya çıkmış olacak. Hep konuşulduğu üzere, milletvekilliği seçim sonuçları, eğer cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırsa, seçmen davranışını etkileyebilecek.

Son düzlükte kararsızların ya da adaydan adaya değişkenlik eğilimi gösterenlerin sonuçlarda etkili olacağı anlaşılıyor. Bu seçmenlerin davranışı, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turda sonuçlanıp sonuçlanmayacağında da belirleyici olacak.

Türkiye geneli ve il il seçimlerin nasıl sonuçlanacağına ilişkin kamuoyu araştırmaları, tahminler, hesaplamalar, simülasyonlardan başımız döndü. Hepsini izlemeye, sonuçlar çıkarmaya çalışıyoruz.

Tüm bunlara bakaduralım, biz Adalar’da ne olacak, sahadaki durum ne, onu anlamaya çalışalım. Bu konuda elimizdeki en önemli yardımcı, önceki seçimlerde alınan sonuçlar olacak.

Adalı Dergisi, yayınlandığı 2003 yılından bugüne, Adalar’da yapılan tüm genel ve yerel seçimleri izledi ve sayfalarında ayrıntılı sonuçları ve analizleriyle yer verdi. Sayfa sonunda, 2018 Genel ve 2019 Yerel seçimleriyle ilgili yayınlanmış yazıları bulabilirsiniz. Bunların, aşağıda yapacağımız değerlendirmelerde belirleyici olduğunu da not edelim.

2023, 14 Mayıs seçimlerinde Adalar Üzerine

14 Mayıs 2023 seçimlerinde Adalar’da oy kullanabilecek seçmen sayısı 13 bin 504 olarak açıklandı. 24 Haziran 2018 seçimlerinde bu sayı 11 bin 967 idi. Adalar’da oy kullanacak seçmen sayısının sayıyla bin beş yüz, oransal olarak da %12 arttığı anlaşılıyor. Bu artışın kaçının ilk kez oy kullanacak Adalılar’dan, kaçının ise Adalar’a bu süre içinde yerleşmiş ya da ikametini taşımış olanlardan kaynaklı olduğunu bilmek kolay değil.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi

24 Haziran 2018 seçimlerinde Adalar’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kullanılan oylar, bu kez cumhurbaşkanlığı seçimleri için ölçüt olarak alınabilir. Tek farkla.

2018’de, bilindiği gibi, ittifaklar değil partilerin adayları yarıştı. Adaylar ve aldıkları oyların dağılımı şöyleydi:

CHP’nin adayı Muharrem İnce (6229, %60.1), AKP’nin adayı Erdoğan (2811, %27.1), HDP’nin adayı Demirtaş (855, %8.2) ve İyi Parti’nin adayı Meral Akşener (401, %3.9).

Eğer bu oransal dağılım aynı kalırsa, bu kez Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun oyların en az %70’ini alması beklenebilir. Kuşkusuz bu sayı ilk ve eğer olacaksa ikinci turda değişkenlik gösterecektir.

Muharrem İnce ve Sinan Oğan’ın ilk turda alacakları oylar, Türkiye çapında %5-10 bandında görünüyor ama Adalar’da bu oranlara çıkmaları oldukça zor.

Milletvekilliği seçimi

24 Haziran 2018 seçimlerinde ilk kez AKP, Adalar’da üçüncü parti konumuna düşmüştü. HDP AKP’yi geçmiş ve ikinciliğe yerleşmişti. Bu seçimlerde de aynı durum yaşanacak mı göreceğiz.

2018 seçimlerinin 2023 seçimlerinden farkı, %10 barajının varlığı ve HDP’nin bu barajı aşıp aşamayacağına ilişkin kaygı idi ve bu, CHP’li kimi seçmenlerin HDP’ye oy vermeleriyle sonuçlanmış olabilirdi. Gerçi bu durum asıl 2015 seçimlerinde yaşanmış ve HDP %13 oranında oy almıştı. Bu oy oranı sonraki yıllarda ve seçimlerde de büyük ölçüde korunacaktı. Dolayısıyla seçmen davranışının 2018 seçimlerinde etkili olmayacağı beklenebilir. Buradan çıkacak sonuç, sıralamanın 2023 seçimlerinde de değişmeyeceği yönünde olacak. İzleyecek ve göreceğiz.

Sayısal döküme bakacak olursak, 2018 milletvekilliği seçimlerinde Adalar’daki dağılım şöyle olmuştu:

CHP (4180 oy, %40.3), HDP (2413 oy, %23.3), AKP (2374 oy, %22.9), İyi Parti (780 oy, %7.5), MHP (488 oy, %4.7)

Bu seçimlerde ittifaklar ve partiler yarışacak.

Adalar, İstanbul 1. Bölge’de yer alıyor bilindiği gibi.

İstanbul 1. Bölge’de otuz beş milletvekili seçilecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un AKP’den, eski HDP milletvekili Sırrı Süreyya Önder’in Yeşil Sol’dan, Sera Kadıgil’in TİP’ten birinci sıra adayı olduğu bölgede Cumhur, Millet ve Emek Özgürlük ittifaklarındaki partiler ayrı listelerle seçime girecekler. Yani Millet İttifakı’nda CHP ve İYİP, Cumhur İttifakı’nda AKP ve MHP, Emek ve Özgürlük İttifakı’nda ise Yeşil Sol ve TİP adayları yarışacak.

Kamuoyu araştırmalarının ortalamasına göre yapılan bir simülasyonda, Adalar’ın da içinde olduğu İstanbul 1. Bölgede Millet İttifakı’nın %46.12 (ittifak içinde CHP’nin %37.85, İyi Parti’nin %8.27), Cumhur İttifakı’nın %36.91 (AKP %32.43, MHP %4.8), Emek ve Özgürlük İttifakı’nın ise %11.62 (Yeşil Sol  %10.25, TİP %1.37) oranlarında oy alacakları ve Millet İttifakı partilerinin 18 (CHP 15, İYİP 3), Cumhur İttifakı partilerinin 13 (AKP 12, MHP 1) ve Emek ve Özgürlük İttifakı partilerinin 4 (Yeşil Sol 4, TİP 0) milletvekili kazanacakları hesaplanıyor.

2018 seçimleriyle karşılaştırıldığında Cumhur İttifakı partileri AKP ve MHP’nin bu seçimlerde beş milletvekilini CHP’ye kaptıracağı, İYİP ve Yeşil Sol’un ise geçen seferki sayılarını koruyacakları, bu seçimlerin sürpriz ve iddialı partilerinden TİP’in ise milletvekili çıkaramayacağı söylenebilir. TİP’in milletvekili çıkarabilmesi için tahmin edilen oy sayısını ikiye katlaması gerekiyor ki, bu hiç de kolay değil.

Adalar’da CHP’nin, geçen seçimlerdeki üstünlüğünü sürdüreceği ve belki Türkiye ve İstanbul geneline uygun olarak bir miktar arttırabileceği söylenebilir. Bu seçimlerde Adalar’da merakla beklenen parti ise TİP. Geçen seçimlerde CHP ve HDP’ye oy veren seçmenlerin bir bölümünün TİP’e yöneleceği beklenir.

Kuşkusuz “stratejik” düşünecek seçmenlerin de var olduğu ve sandık sath-ı mailinde her şeyin değişebileceği de beklenmeli.

 

Not: Önceki seçimlerde Adalar’da ne olmuştu merak edenler için aşağıdaki linkleri bırakıyoruz.

24 Haziran 2018 genel seçimleri

https://arsiv.adalidergisi.com/cms/2010-2019/2018/sayi-157-temmuz-2018/makale/2524/24-haziran-secimleri-ve-adalar

 

31 Mart 2019 yerel seçimleri

https://arsiv.adalidergisi.com/cms/2010-2019/2019/sayi-164-subat-2019/makale/2630/31-mart-2019-yerel-secimleri-ve-adalar

https://arsiv.adalidergisi.com/cms/2010-2019/2019/sayi-166-nisan-2019/makale/2653/adalar-da-oylarin-dagilimi


Yayınlanma Tarihi: 05 Mayıs 2023  /  Son Güncellenme: 06 Mayıs 2023


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.