Paylaş
Tüm Sayılar      2023      Sayı 212 – Şubat 2023      Ada’da Geçen Günlerden

Ada’da Geçen Günlerden


Atinalı Büyükadalılar

Büyükada’da hüzünlü buluşma

Büyükada’da hüzün ve sevinç bir aradaydı. İrini Noti, Atina’da kurulan Büyükadalılar Derneği’nin yöneticilerinden. Yirmi beş yıl önce on yedi yaşındayken Büyükada’yı bırakıp gidenlerden. Babası da annesi de Atina’da ölmüşler. İrini’nin babası bütün Adalılar’ın tanıdığı Perdeci Dimitri.

İrini, babasının son günlerini şöyle anlattı. “Babam Dimitri, Atina’da iyice yaşlanmıştı. İstanbul’dan zaman zaman tanıdıklarımız ziyarete gelirlerdi. Babam, her gelene, ‘beni de Büyükada’ya götürür müsün’ diye sorardı. Burada adada ölmek istediği belliydi. Biz de ‘iyileş öyle gidersin’ derdik. Hiçbir gün ‘Ölünce beni Büyükada’ya gömün’ demedi. Çünkü o yıllarda İstanbul’a gidecek durumda değildik.”

İrini’nin öyküsü

İrini’nin öyküsü hüzünle devam etti. “Babam Atina’da öldü. Tam 10 yıl sonra onun kemiklerini mezardan çıkarıp Büyükada’daki Rum mezarlığına getirdim. Pazar günü onu mezarında ziyaret edeceğim. Annemin kemiklerini ise henüz getiremedim. İrini, Büyükada’ya düzenlenen bu altı günlük turun örgütçülerinden. Yıllar önce, bir gün Büyükada’ya geldiğinde, Atina’daki Büyükadalıları topluca getirmeyi düşünmüş.

Üç yıl önce elli kişilik bir ekip örgütlemişler. Bu kez sayı doksan ikiye çıkmıştı. Doksan iki kişilik ekip Büyükada’ya ayak bastığında coşkulu, gözleri yaşlı eski dostlarınca karşılandı. Karşılayanlar da, karşılananlar da şaşkınlık içindeydi. Sanki daha dün ayrılmış gibiydiler. İçlerinde kırk yıl önce gidenler de vardı, on yıl önce gidenler de. Pepo ile Koço’nun buluşması da çok hüzünlüydü. Koço, adada kalan Rumlar’dandı. Yaşlanmıştı. En güzel elbiselerini giymiş, eski dostlarını karşılamaya gelmişti. Koço ile Pepo sarıldılar. Hepimizin gözlerine yaşlar dolmuştu. Adalar Kaymakamı Mustafa Farsakoğlu ve eşi Hatice, Adalar Belediye Başkanı Coşkun Özden. Büyükada Vakfı’nın kurucularından Yaşar Özürküt, Büyükada Su Sporları Kulübü yöneticilerinden Taylan Karaduman, Halk Eğitim Müdürü Nuri Aydın konukları mutlu edebilmek için hazırlanmışlardı. Rum İlkokulu’nun folklor gösterisi, Rum müziği eşliğinde yapılan karşılama heyecan vericiydi.

Adalar Kaymakamı Mustafa Farsakoğlu, Belediye başkanı Coşkun Özden, Hatice Farsakoğlu, Atinalı Büyükadalıların Temsilcisi Av. İrini Noti

Janet ile Fofi

Fofi Atina’da Büyükadalılar Derneği’nin genel sekreteriydi, Janet ise Büyükada’da yaşıyordu. İlkokulu, ortaokulu birlikte okumuşlardı. Sonra yollar ayrılmıştı. Fofi Atina’ya gitmişti. Arada bir haberleşiyorlardı. Şimdi uzun özlemlerin ardından, birlikte Büyükada’da çocukluklarını yaşayacaklardı. İki arkadaş ada vapurunda ellerinde solmuş bir fotoğraf eski günleri anıyorlardı. Otuz beş yıl önce Kınalıada açıklarında çekilen fotoğraftan bu yana çok şey değişmişti.

Perdeci Dimitri’nin kızı

 Kulga’nın ada özlemi

Yerasimos Kulga, 1964’te Büyükada’yı terk etmek zorunda kalanlardan. İsmet İnönü döneminde çıkarılan bir kararnameyle bir gün içinde Türkiye’yi terk edip gidenlerdendi. Elinde bir şiirle dönmüştü. Büyükadası’na yıllar sonra: “Giderken yirmi dört yaşındaydım. Elimde bir mala, bir çekiç vardı.” Şiiri Saat Meydanı’nda okurken gözlerinden yaşlar akıyordu. Kulga’nın şiirinden bazı dizeler şöyle:

Şanlı Büyükada

Çamlarında kuşlar ötüyor

Bahçelerin mis kokuyor

Seni ilk defa gören

Sana âşık oluyor

Adaların atasısın

Sen kalbimin yarasısın

Hasretine dayanamam

Senden ayrı yaşayamam

Bütün dünyayı gezdim

Kalbim seni özlüyor

Geceleri yıldızlar

Sana şarkı söylüyor

Yağmur yağar seller akar

Bu adada devler yaşar

Konuştuğum şanlı ada

Benim aşkım Büyükada

Meral Tolluoğlu(Ataç) Pepo’nun kızı Arietta ile

Ağlatan kavuşma

Büyükada’nın en eskilerinden Nurullah Ataç’ın kızı Meral Tolluoğlu da karşılayanlar arasındaydı. “Benim tanıdıklarımdan kimsenin olduğunu sanmıyorum. Onlar yaşlandı” dedi. İki dakika sonra Meral Tolluoğlu’nu bir arkadaşına sarılmış ağlarken gördûm. İnşaat kalfası Pepo’nun kız kardeşi Arietta. Tolluoğlu ”Bir şeyler söylemek istivorum, tıkanıyorum. Çok heyecanlıyım. Arietta adanın en güzel kızıydı. Pepo da en iyi kalfası”.

Meral Tolluoğlu, bizimle Miço Sida’yı tanıştırdı. Eski arkadaşıydı. “Büyükada’nın Aygazcısı. Dünyalar iyisi bir insan. İşte bunları yitirdik, ne söyleyeceğimi bilemiyorum ” diyordu.

Büyükada’nm yerlilerinden ressam Tiraje Dikmen bir komşu çocuğuyla Andon Franguli’nin oğluyla konuşuyordu. Andon, birkaç yıl önce kızının ısrarlarına dayanamayarak Atina’ya gitmişti. Ancak orada da Büyükada’nın özlemine dayanamadı ve yaşamını yitirdi. Oğlu, babasının ölümünü aile dostları Tiraje’ye anlatırken ağlıyordu. Büyükada’da önceki gün hüzün ve özlem bir aradaydı. Büyükada, kaybettiği bir kültürü, kaybettiği neşeyi arıyordu

CUMHURİYET /  9.SAYFA
28 Nisan 2000 CUMA


Yayınlanma Tarihi: 04 Şubat 2023  /  Son Güncellenme: 07 Şubat 2023


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.