Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 224 – Şubat 2024      Faytonların Yasaklanmasının Beşinci Yılında

Faytonların Yasaklanmasının Beşinci Yılında


Bu yazı, 2018 Temmuz’unda yazılan ve Z dergisinin çok kapsamlı Atlar özel sayısında 2019 yılı Mart ayında yayınlanan “Atlar, faytonlar ve Adalar” başlıklı yazım için bir giriş niteliğinde.

Yazının yazıldığı günlerde Adalar’da faytonlar ve atlar konusu en başat konulardan biri olarak tartışılmaktaydı. 2017 Haziran’ında İstanbul Yenikapı’daki seçim mitinginde Cumhurbaşkanı Erdoğan “Adalar’da atları, faytonların boyunduruğundan kurtaracağız” demişti. Hayvan Hakları savunucuları şehirde ve Adalar’da sürekli eylem halindeydi. 2017 yılı sonunda ruam taramasına takılan atlar nedeniyle fayton taşımacılığı kısa bir süre durdurulmuş, atlar ahırlara kapatılmış, Adalar’a yeni at getirmek yasaklanmıştı. Buna rağmen 2018 yazında yüzlerce at önce kaçak yollarla, sonra da siyasilerin de gözetiminde çıkartma gemileriyle adaya sokulmaya çalışılmış ve olay olmuştu.

Kısacası her şey sona doğru gitmekteydi. Önlem alması gerekenler zaten uzun yıllar önce kulakları üzerine yatmışlar, deyim yerindeyse bilinen sonun gelmesi için seyre dalmışlardı. Bu meslekten para kazananlar ve onların meslek odası da aynı vurdumduymazlık içinde, sadece günü kurtarmaya odaklanmıştı.

Bu yazı işte o günlerde yazıldı.

Ve yazının son cümlesi de gelecek günlerin habercisiydi: “Çanlar, faytonlar, fayton taşımacılığı için çalıyor. Aslında çanlar Adalar için çalıyor” diyerek.

Öyle de oldu.

Peki farklı olabilir miydi? Kuşkusuz olabilirdi. Kimseyi eleştirmek, suçlamak da çözüm değil artık.

Farklı duyarlılıkların olduğu bir dönemden geçiyoruz. Dünyaya ve canlılara bakış yeni nesillerde farklı şekilleniyor. Herkes bütün dünyada neler olup bittiğinin, neler yaşandığının farkında. 4 Şubat 2024 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Erdinç Utku Belçika’dan “Emektar atlar emekli oldu” başlığıyla bir makale kaleme almış mesela. “Brüksel merkezinde dolaşırken kaldırım taşlarına çarpan at nallarının sesini duyamıyoruz epeydir. Tarihi kent merkezindeki atlı faytonlar 11 Haziran’da (2023) kentte son turunu attı çünkü.” diye yazmış. Emekliye ayrılan dört atın sahibine gönderme yapmış: “Girişimci, her ne kadar atlarına İstanbul’un adalarındaki gibi köle muamelesi yapmayıp “insanca” davransa da son yıllarda atlı faytonlar merkezli hayvan refahı tartışmaların kızışması nedeniyle huzursuzdu. 2021’den beri Brüksel Bölgesi’nde faytonlarda midilli veya diğer panayır atlarının kullanılması yasak. Hayvan hakları savunucusu bağımsız Brüksel Milletvekili Victoria Austraet, daha sonra atlı faytonların yasaklanması çağrısında bulunmuştu. Hayvan hakları dernekleri imza kampanyaları düzenliyordu. Tartışmalar ve çabalar meyvesini verdi. Danthine geçen yaz atlı faytonlara çok talep olmasına rağmen atlarını emekliye ayırdı. Bunda hayvan refahı tartışmaları, atların kalacağı yer sıkıntısı ve atlara bakacak, faytonları sürecek çok dil konuşan eleman bulmadaki zorluklar belirleyici olmuş.

Benzer tartışmalar ve kararlar, faytonların New York, Viyana gibi tarih kent merkezlerinde turistik geziler için kullanılmasında da izleniyor ve aynı akıbet muhtemeldir ki bu kentlerde de yaşanacak.

Kısaca demem o ki, Adalar’da da öyle ya da böyle bu son gelecekti. Ama sonun gelişi farklı olabilirdi. Çünkü Adalar bu kentlerden farklıydı. Hem nitelik ve hem de nicelik olarak. Süreç farklı yönetilebilirdi. Daha uzun süreyi kapsayacak bir geçiş dönemi yaşanabilirdi. Yapılan onca hataya, göz göre göre olanlara rağmen hala böyle bir ihtimal var.

Belki yerel seçim süreci bunları konuşmak için de vesile olabilir.


Yayınlanma Tarihi: 06 Şubat 2024  /  Son Güncellenme: 07 Şubat 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.