İÇİNDEKİLER
Sayı 199 - Ocak 2022

Paylaş

Tüm Sayılar 2022 Sayı 199 - Ocak 2022 DRAGA

DRAGA

Petrokarava’ya Dönüş adlı kitabın kapağındaki resim, Ingrid Domvros imzası taşımaktadır. Fakat adaların dizilişi ancak bu resmin tersi çevirildiğinde doğru konumlanabilmektedir.

Ilık bir Ağustos akşamıydı, uzun uğraşlar sonucu bitirip okuyucuya ulaştırabildiğim “Ada’ya Yolculuk” adlı kitabımın ikinci imza günü için düşmüştüm yollara… Araçla merkezden yaklaşık yarım saatlik bir mesafede yer alan Asmalı (Aphtoni), Marmara Adası’nın en doğusunda yer alan ve Ege’ye inen yelkenlilerin kısa süreli de olsa konakladığı küçük, sakin bir balıkçı köyüydü. Asmalı Köyü Kültür ve Dayanışma Derneği’nin organize ettiği ve Külah Büfe’nin ev sahipliğinde gerçekleşen imza etkinliğim için sahil bandında bana ayırılan masada, Asmalılı kitapseverlerle buluşmuş ve çok sıcak karşılanmıştım. Köye geleceğimi kuzeni Belma (Bıçakhan) Batı Hanım’dan öğrenen hikâyemin kahramanı Enis Bey’le de bu vesileyle tanışmış olduk.

Ada’ya Yolculuk’ta adı geçen ‘Engin Deniz’ yolcu motorunun ilk donatanı Enis Şolta’nın dedesiydi. Enis Bey’le o gün kitap ve ada üzerine uzunca sohbet etmiştik. Henüz on beş yaşındayken Marmaralı ağabeyim Mustafa Erbil’den emanet alarak okuduğum, Apostolos Domvros’un kaleme aldığı “Petrokarava’ya Dönüş” adlı eserin Türkçe tercümesinden bir kopyayı hediye ederek beni çok sevindirmişti. İstanbul’da bu konuyu etraflıca konuşmak üzere sözleşmiş ve Asmalı köyünde belki de tarihteki ilk imza gününü yapmış olmanın ve yeni dostlar kazanmanın mutluluğu ile zeytinliklerle çevrili tepeleri ardımda bırakarak evin yolunu tutmuştum. Üzerinden epey zaman geçmişti. Bir süredir Adalı Dergisi’nde ara verdiğim makalelerime yeniden başlamak istiyordum. Ada koleksiyonumu incelerken içimden bir ses “Petrokarava’ya Dönüş” adlı kitabı yeniden okumam gerektiğini söylemişti. İyi ki de öyle yapmışım…

Doğduğum yıl yayınlanan ve 1986’da ‘Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü’nü^[1] alan kitap ve yazarı Apostolos Domvros’un gözden ırak kalmış bu hüzün yüklü hikâyesini yeniden dillendirmeye karar vermiştim. İlk iş Enis Bey’le sözleşerek Beyoğlu Öğretmenevinde üç saate yakın bir sohbet gerçekleştirmiş ve kitapla ilgili birçok ayrıntıyı ortaya çıkartmıştık. Domvros; 1937 yılında Atina’da doğmuştu. Almanya Münih Teknik Üniversitesi’nden mezun bir Elektrik Mühendisiydi ve Yunanistan’da faaliyet gösteren “Technoship” adlı gemi donatı malzemeleri satan köklü bir denizcilik firmasının kurucusuydu. Elimizdeki kitabın arka kapak yazısının aktardığına göre de; yazarlığa 1981 yılında başlamıştı. 20 adet kitabı olduğu, “bunlardan 14’ü hikâye, 2’si şiir, 1’i tiyatro, 1’i turizm rehberi ve 2 adedi romandı. Yazdığı kitaplar 8 kez ödül almıştı. Yunanistan Yazarlar Federasyonu üyesiydi ve şiirleri Almanca hatta İspanyolca basılmıştı.” Makaleme konu olan “Petrokarava’ya Dönüş” adlı eser, 1922 yılından önce aile büyüklerinin yaşamış olduğu anavatanı Marmara Adası’nın Aphtoni (Asmalı) köyüne 1984 yılında Apostolos ve eşi Ingrid Hanım’ın gerçekleştirdiği seyahati konu edinmektedir. Acı tatlı birçok sürprize gebe olan bu seyahatte yazarın karşılaştığı sahneler yıllar sonra bile okunduğunda yüreklere dokunmakta, empati kültürüne yaşadığımız coğrafyada ne kadar ihtiyaç duyulduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

1986 Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü Enis Şolta arşivi.

Apostolos Domvros, Enis Şolta arşivi.

Yazarın annesi Alexandra Hanım, yirmiiki yaşında vatanından kopmak zorunda kalmış ve Marmara Adası’nda yaşayan diğer Rumlarla beraber 1922 yılında önce Pire’ye daha sonra da Atina’nın kuzeyindeki Nea Eritria’ya sığınmış, aklı ve kalbi ise altmış yıl boyunca babasının köyü Aphtoni’de kalmıştı. Fakat Alexandra Hanım’ın kendi deyimiyle “bizim yerlere” olan özlemi bu tarihten daha öncesine dayanıyordu. Çünkü babası Kaptan Apostolis Lekos ‘Draga’^[2] kaptanıydı ve ailesi de onunla birlikte uzun müddet gurbette yaşamıştı. Alexandra’nın doğduğu yıllar Kaptan Apostolis’in çalıştığı Fransız Şirketi, Varna Limanı’nı inşa etmişti. Teyzesi Eleni doğduğunda ise, Bulgaristan’ın Pirgos Limanı’nı, son olarak da 1. Cihan Harbi’nin başlangıcında yine bir limanı inşası için Zonguldak’ta bulunuyorlardı. Savaş’ın patlak vermesiyle Uluslararası Deniz Harp Hukuku gereğince Fransız bayrağı taşıyan Draga’ya Osmanlı Devleti el koymuştu. Bunun üzerine Kaptan Apostolis ve ailesi adaya geri dönmüştü. Ancak bir süre sonra Çanakkale’ye dayanan Müttefik Donanma’nın boğazı zorlaması ve Marmara’ya gizlice sızan Müttefik denizaltılarıyla bazı adalı Rumların işbirliği ettiği ve edecekleri gerekçesiyle Osmanlı Devleti, Marmara Adaları’nda yaşayan Rum tebaayı Anadolu içlerine; Apolyont (Ulubat) gölü ovasına kadar zorunlu göçe tabi tutmuştu. Bu adalı Rumların ilk göçüydü. Kaptan Apostolis yolda bir yetkiliye rüşvet vererek ailesini İstanbul’a yerleştirmek için izin koparmayı başarmıştı. Bu sayede Kaptan ve ailesi, Anadolu Toprakları işgalci Yunan Ordusu’ndan kurtarılıncaya dek İstanbul’da yaşamıştı. Ancak 1922 yılı başları Kaptan Apostolis çok ağır bir hastalığa yakalanmış, İstanbul’un hastaneleri ve doktorlarından şifa bulamayan Kaptan için Anastasia Hanım, 20 Fransız altını harcamasına rağmen bir sonuç elde edememişti. Rahat bir şekilde ömrünün son günlerini köyünde geçirmek isteyen Kaptan, ailesini de alarak Aphtoni’ye geri dönmüş ikinci göçten kısa bir süre önce de çok sevdiği adasında vefat ederek oraya defnedilmişti.

Genç yaşta babası Apostolis’i ve memleketi Asmalı’yı ardında bırakmak zorunda kalan Alexandra ölene dek vatanının hasretiyle yaşamış, İstanbul ve Marmara Adası’na dair anlattığı tüm öyküler hafızasının derinliklerine kazınmıştı. Apostolos Domvros annesinin ölümünden kısa bir süre sonra vatanının öyküsü olan “Unutulmaz Petrokarava”yı yazmıştı. İşte o an kendi deyimiyle “bizim yerlere, cesur gemicileri, ünlü balıkçıları, sanatları kuşaktan kuşağa yayılıp Yunan tarihinin köklerine ulaşan maharetli mermer ustalarıyla Marmara Adası”na karşı duyduğu özlem doruğa ulaşmıştı.^[3] Apostolos, annesinin hep düşlediği ama bir türlü gerçekleştiremediği bu yolculuğu yapmaya karar vermişti vermesine ama Türklerin onu nasıl karşılayacağını bilmiyordu ve içini kaplayan neşenin yanında biraz da endişe hissetmiyor değildi. 1982 yılında yayınlanan eserinde annesinin hatırında kalan ‘Marmara Adası’ hikâyelerini kaleme almış, dedesinin kaptanlığını yaptığı Fransız Draga’sının da bir fotoğrafını bu kitaba eklemişti. Teyzesi Eleni’nin aktardığına göre bu fotoğraf üzerindeki çizgiler; Anastasia Hanım tarafından mezarı yapacak olan ustaya kolaylık olması amacıyla çizilmişti. Dedesinin mezar taşındaki ‘Draga’ ve annesinin mezar taşındaki ‘Propontis’ (Marmara Denizi) haritası çizimlerinin paralel şeyler olduğunu düşünmüş bu ve benzeri birçok olay Marmara Adası seyahatine cesaret etmesi için itici güç olmuştu. Apostolos annesinin de etkisiyle içinde yükselen Türk korkusunu, Türk dostlar edinerek yenecekti. Şüphesiz bu dostluklardan onu en çok etkileyense; Cumhuriyet’imizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı döneminde omuz omuza mücadele verdiği en yakın silah arkadaşlarından ve TBMM Başkanlığı yapan Kazım Özalp’in oğlu Teoman Özalp’ti… İkili yurtdışında gerçekleştirilen bir fuarda tanışmış ve dost olmuşlardı.

Apostolos Domvros’un kaleme aldığı Petrokarava’ya Dönüş adlı eserin Yunanca baskısında yer alan Kaptan Apostolis’in Dragası, Apostolos Domvros arşivi.

18 Ocak 2017 tarihinde vefat eden Teoman Özalp, 1948 yılında İTÜ Makine Fakültesi’nden mezun olmuş, aynı Üniversitede asistan olarak çalışmış 1954 yılında doçent, 1962 yılında da profesör olmuştu. 1964-1965’te GMO Başkanlığına seçilmiş ve 6 yıl bu görevi sürdürmüştü. İTÜ Makine Fakültesi Dekanlığı ve Denizcilik Bankası’nda da 6 yıl yönetim kurulu üyeliği yapmış, 1971’de kurulan İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde 10 yıl kadar Dekanlık görevlerinde bulunmuştu. Ayrıca 1978 yılında kurulan Türk Loydu Klas kuruluşunun 17 yıl yönetim kurulu başkanlığını yapmıştı.”^[4] Özalp, Pendik Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi’nde okuduğum yıllar ilk mesleki kitabımız olan ‘Gemi Mühendisliğine Giriş’ adlı eserin de yazarıydı.

Teoman Özalp; Cumhuriyet ve Atatürk anılarını anlattığı “Tanıklık Ediyorum” adlı eserinde Apostolos Domvros’a da yer vermişti. “Birkaç yıl sonra Dombros, Türkiye’ye geldi. Bizim evde iyi eğitildiği için eski Yunancayı çok iyi bilen ve Yanyalı bir Türk aileden olan kayınvalidem ile tanıştı. Yunanistan’da bile eski Yunanca’yı bu kadar iyi konuşan azdır diyordu.”^[5] Apostolos ise kendi kitabında onu çok etkileyen bir karakter olduğundan Özalp ve ailesinin “Omi” diye seslendiği kayınvalide hakkında epey ayrıntı vermekteydi. “Bu nineciğin üzerinde biraz daha fazla duracağım, çünkü çok sarsıcı bir karakter. Doksandört yaşında ve dokuz dil bilen eski bir aristokrat. Ben bir parça Rumca konuşurum dedi damadı tanıştırır tanıştırmaz ve kusursuz bir Yunanca ile devam etti.”^[6] O gece altmışiki yıl sonra dedesinin mezarını aramaya giden Apostolos ve eşi Ingrid’in duygularını çok iyi anlayan ve kendi hikâyesini de bir çırpıda anlatan Omi ile doyumsuz bir sohbete dalmışlardı. Ertesi günün sabahı ise Domvroslar, Marmara-Avşa Sürat Postası seferini icra eden benim de defalarca seyahat etme olanağı bulduğum Haliç Tersanesi yapımı M/S Uludağ vapuru ile Karaköy rıhtımından Marmara (Petrokarava)’ya doğru yola koyulmuşlardı. Esas hikâye ise daha yeni başlıyordu…

M/S Uludağ vapuru Tophane Rıhtımı’nda. Ali Bozoğlu arşivi.

Beş saati aşkın bu yolculuk esnasında Apostolos mütemadiyen gözleriyle ufku tarıyor, annesinin anlattığı her ayrıntıyı düşünüyor heyecanı git gide artıyordu. Gemide şans eseri birileriyle tanışmış ve sohbet esnasında kendisine “kardeş-komşu” gibi sözler söylenmişti. Oysa ‘kardeş’ kelimesi Türkiye Seyahati boyunca onun çok sık karşılaşacağı bir niteleme olacaktı. Derken uzakta belli belirsiz görünen karaltının ada olduğu anlaşıldı ve babasının memleketi olan ‘Kapıdağ’ yarımadasını görmesiyle de aklındaki tüm soru işaretleri silinmişti. Sahilde göreceği ilk köy Asmalı olmalıydı. Fakat annesinin anlattığının aksine bu köy ‘çok büyük’ değil uzaktan bakıldığında adeta üç beş haneden oluşan unutulmuş bir köy gibi görünmüştü gözlerine. Hal bu ki burası gerçekten Aphtoni (Asmalı)köyü idi. 4 Ocak 1935’te Marmara Adalarını yerle bir eden şiddetli depremden sebep, köydeki birçok yapı yok olmuştu…^[7]

Burunlar, koylar ve köyler ardı sıra gelirken sağında beliren Marmara’yı hemen tanımıştı. Çünkü annesinin anlattığı taş okul hâlâ bütün ihtişamı ile duruyordu. Domvros çifti, 30 Temmuz 1984’te Marmara İskelesine ayak basmış, bugün yerinde yeller esen asırlık çınar ağaçlarının gölgesindeki çay bahçelerini ve sahilde köy yolcularını bekleyen dolmuş teknelerini seyrederek ‘Mermer Otel’in yolunu tutmuştu. Otelin günümüzde de işletmecisi olan Bülent Kavrem’le Almanca anlaşan çift, Asmalı’ya gitmek istediklerini söylemişti. Tam o esnada Otelin esas kurucusu ve Bülent Bey’in annesi Melahat Hanım lobiye gelerek misafirlere ‘hoşgeldiniz’ demişti. Misafirlerin Asmalı köyüne gitmek istediklerini öğrenmesinin ardından da koşar adım otelden çıkan Melahat Hanım, biraz sonra yanında yaşlı bir adamla geri dönmüştü. Apostolos’un; beyaz bıyıkları, başında kasketi omzuna attığı ceketi ve belindeki yünden kuşağı ile Eritra’lı bağcılara benzettiği bu yaşlı adam Ayet Kaptan (Karatepe)’dan başkası değildi. Rahmetli Pervin Teyze (Özenç)’nin anlattığına göre babası Ayet Kaptan Üsküp’ten Marmara’ya 1917 dolaylarında göç etmiş bir muhacirdi. Rumlarla birlikte uzun süre adada yaşamış olduğundan Apostolos’un da aktardığı üzere çok iyi Yunanca konuşuyordu. Apostolos, Ayet’e hemen Asmalı’ya gitmek istediklerini, onları götürecek bir tekne bulmalarına yardımcı olmasını istemiş hatta tercümanlık yapıp yapamayacağını sormuştu. Ayet Kaptan tekliflerini kabul ederek yanlarından ayrılmış, biraz sonra da Girit Mübadili Necip Reis’le birlikte çıkagelmişti. Hep birlikte sahile indiklerinde binecekleri büyükçe bir teknenin bordasında ‘Necip Reis’ yazdığını görmüşlerdi. Necip Özaydın, yanındaki 3 kişiyi göstererek üçü de oğlum dedi. Bunlar; Bahri, Ali ve Mehmet Özaydın’dı. Sıcak bir tanışma faslından sonra muhacirlik üzerine epey sohbet etmişlerdi. “Siz de muhacir biz de muhacir” diyerek şaşkınlığını dile getiren Domvros, o an göçmenliğin sadece Rumlara has bir şey olmadığını kavrayacaktı. Oyalanmadan yola koyulmuşlardı. Tekne kamarasından Ada’nın dağlarını dik yamaçlarını seyre dalmıştı ki biraz sonra baş üstünde piposunu yakan Ayet Kaptan’ın yanına inmiş ve köye kadar koyu bir sohbete dalmışlardı…

Ayet Kaptan (Karatepe), Ümit ve Leyla Aydınlık. Ümit Aydınlık arşivi.

1924 yılında Girit’ten Marmara’ya gelen mübadillerin çektikleri zorluklara bizzat şahit olan Ayet Kaptan, Türk oldukları halde hiç Türkçe konuşamayan bu insanlara tercümanlık yapmış elinden geldiğince yardımcı olmuştu. Apostolos onları çok iyi anlıyordu. Libya çöllerinden esen sıcak rüzgârların etkisinde, Akdeniz’in ılık sularının vurduğu kıyılarda çiftçi iken, doğdukları topraklardan koparılıp çok daha soğuk yerlere balıkçı olmaları için getirilmişlerdi. Alman asıllı eşinin Rumcayı öğrenmiş olmasına çok şaşıran Necip Reis, “benimki bunca yıldır Türkçeyi öğrenemedi” demişti. Bu cümleden etkilenen Domvros göçmenlerin dramını tekrar düşünmeye başlamıştı. Girit olaylarında onca kan dökülmüş olmasına rağmen 1924’te göçe tabi tutulan bu insanların Girit’i hâlâ unutamadıklarına üzülerek şahit olmuştu. Kıyıya yaklaşmışlardı artık, uzaktan küçük görünen evler büyümüş ve tekne Asmalı rıhtımına aborda olmuştu. O an atalarının toprağına ayak basan Apostolos diz çömelerek yeri öptü. Ayet Kaptan yerden kalkmasına yardımcı oldu ve hep birlikte köy kahvesine doğru ilerlediler. Köylüler tarafından çok sıcak karşılanmışlardı. Apostolos yanında getirdiği ikramlıkları herkese uzatıyordu bu sırada Ingrid Hanım fotoğraf çekmekle meşguldü. Asmalılarsa buz gibi ayran servis etmişlerdi Yunanistan’dan gelen misafirlerine. Köydeki kaynaşmayı fark eden Enis Şolta, yanlarına yaklaşarak Domvrosları selamlamıştı. Şimdi sözü ona bırakıyorum;

Enis Şolta

Kahvede ayran ikram edilirken yanlarına yaklaşarak hoşgeldiniz dedim. El sıkıştık, Apostolos Alman dili Edebiyatı okuduğumu öğrenince çok memnun oldu. Eşinin Alman olduğunu söyledi. Dedesinin mezarını ve yaşadığı evini bulmaya geldiğini anlattı. O yıllarda daha birçok Rum evi ayaktaydı. Nasıl bulacağız diye sordum? “-Enis, evin merdivenlerinde Aslan resmi var” deyince hangi ev olduğunu hemen anladım. Hatta bir-iki yıl o evde ben de yaşadım dedim. Çok sevindiler ve hadi o zaman gidelim dedi büyük bir heyecanla… O tarihte Dedemin kız kardeşiyle evli olan Kadir (Bıçakhan) Amca ikamet ediyordu bu evde. Bu evin çok güzel bir girişi vardı, kapı girişinde ahşap oyma sanatıyla işlenmiş barışı simgeleyen güvercin figürleri bulunuyordu. Bir de kapının hemen sağındaki duvarda evin eski anahtarı asılıydı. Apostolos anahtarı eline aldı ve bunu ben alabilir miyim? Diye sordu. 30cm’lik büyük bir anahtardı. Tabi! dediler ve hediye ettiler. Üst kata çıktığımızda Aslan resimlerini gördü ve çok duygulandı. Diğer odadaki duvarda Dedesi’nin kaptanlığını yaptığı Draga’nın resmi, Yunan Bayrağı ve çift başlı Bizans kartalı vardı. Kadir amcalar evde yer softası kurmuşlardı. Hepbirlikte yemek yendi. Evin her yerini fotoğrafladılar. Apostolos evi görüp gezebildiği için çok memnun oldu. Merak edip eve gelen herkese ikramda bulundu. Ev iki katlıydı ve o yıllarda oturulabilir durumdaydı. Bu sayede her yerini dikkatlice inceleyebilmişti…

Kaptan Apostolis’in Asmalı’daki evi, kapı önünde Kadir Bıçakhan, Fatma Gazioğlu ve Apostolos Domvros. Belma Bıçakhan Batı Arşivi.

Apostolos Türkiye’ye gelmeye çok korkuyordu. Köyde iyi bir şekilde karşılanmak onu çok mutlu etmişti. Uzun yıllar mektuplaşmaya devam etmiştik bu tanışmamızdan sonra. Her defasında köyden ne kadar mutlu ayrıldığını anlatıyordu. Evi iyice gezdikten sonra mezarlığa doğru yola çıktık. Tam o esnada eyvah dedi! Olayın heyecanından fotoğraf makinesini evde unutmuştu. Kaybolduğu endişesine kapılmıştı ki, eve dönüp aradım ve kamerayı bulup getirdim. Çok sevinmişti. Sanıyorum bir an onu geri alamayacağını düşünmüştü. Kalabalık bir gurup bizimle birlikte yürüyorlardı. Rum mezarlığının olduğu yere yöneldik. İnanır mısın onca mezar taşından geriye bir tane kalmış, tümü kaybolmuştu. Köyün ortalarına gelmiştik, Asmalı sakini bir tanıdık evini yaparken kalan son mezar taşını bulunduğu yerden alarak evinin dış cephesindeki duvara yatay bir vaziyette üzerindeki yazılar dışarı gelecek şekilde çimentoyla monte etmişti. Taşın orada olduğunu biliyordum, Apostol’a bir göstereyim dedim bu taşı. Apostol taşa baktı, okudu, bir an ölecekmiş gibi oldu, rengi benzi attı üzülmüş adeta yıkılmıştı. Bir şeyler olduğunu hissettim o anda. Sordum Apostol’a ne oldu diye? Enis dedi “bu benim dedem Kaptan Apostolis’in mezar taşı!” Çantasından bir kitap çıkarttı ve sayfalarını çevirerek Enis bak, bu gemi resminden mezar taşında da var dedi ve beni muhtarla görüştürür müsün diye ekledi. Muhtara; Dedesine ait olduğu ortaya çıkan mezar taşını yerine taşıtarak mezarı yeniden oluşturabilir miyiz diye sordu? O esnada cebinden birkaç yüz dolar çıkararak ben ne gerekiyorsa yaparım, Cami’ye ve köye yardımda bulunurum dedi… Türk-Yunan Derneği’ne de yardımda bulunabileceğini anlattı. O tarihte Muhtar Cemil Balta idi. Cemil ağabey, biraz düşündükten sonra yaparız dedi ve gerçekten de hiç zorluk çıkarmadı. Elinden geleni yapacağına dair söz verdi ve el sıkıştılar.

Kaptan Apostolis’in Çınarlı’da bulunan mezar taşındaki Draga, H. Can Yücel arşivi.

Sonrasında kalabalık bir kafileyle eski Rum mezarlığının olduğu yere gidildi. Köyden bazı ihtiyarlar da yanımızda bulunuyordu. Taşın çıkarıldığı yer tespit edildi. Mektuplaşmalarımız esnasında mezarın baş kısmının dağ tarafına ayakucunun ise denize dönük olmasını rica etti. Anlattığı şekilde de mezar yeniden inşa edildi ve taş yerleştirildi. Meraklı bakışlara aldırmadan mezarın bulunduğu noktada cebinden çıkardığı bir poşete toprak doldurdu bir-iki avuç. Meğer ölmeden önce annesi Alexandra Hanım vasiyet etmişti. Asmalılar da Köy çeşmesinden 3 şişe su doldurarak onlara verdi. Karşılıklı adresler telefonlar alınıp verildi ve köyden buruk ama mutlu ayrıldı Apostolos. Atina’ya döndükten sonraki ilk mektubunda da; Marmara Adası halkını ve Türkleri bu kadar seveceğim aklıma gelmemişti. Diyerek ne kadar iyi karşılandıklarını ve adalıların yardımcı olmalarından duyduğu memnuniyetini ifade etmişti. Apostolos; “İyi bir müslüman, Katolik ya da Ortodoks olmak mühim değil, iyi insan olmak önemlidir” derdi daima…

Birkaç yıl sonra Tura Turizmin Phoenix Reisen ortaklığında gerçekleştirilen gezi programlarına tercüman olarak katılmıştım. Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nin Akdeniz vapuruyla Alman turistleri gezdiriyorduk. 1990 yılında Pire limanında gemiden izin alıp, Domvros’u bulmak için karaya çıktım. Pire, aynı bizim Karaköy gibiydi. Tavla oynayanlar, simit satanlar… Domvros’un gemi teçhizi yapan büyük bir denizcilik firması vardı. Sora sora şirketi buldum. Kapıda kendimi tanıtarak; Apostolos’un arkadaşı olduğumu, Türkiye’den geldiğimi Almanca anlattım. Kapıdakiler inanmaz bir tavır takındılar ve şaşkınca, yadırgayan bakışlarla da olsa içeri haber verdiler. Apostolos’un oğlu Costas’da oradaydı. Derken kapıdan Apostolos belirdi ve Enis! Dedi ve yanıma gelerek sarıldı… “İşte benim Türkiye’deki en iyi arkadaşlarımdan biri” dedi ve tüm şirket çalışanlarını (40-50 kişiyi) bir araya toplayarak beni takdim etti. İşi gücü bırakmıştı… Beni arabasıyla gezdirerek bir limana götürdü. “Bak! Burası Turko limanı. Bizimkiler ne kadar istediyse de ismini değiştiremediler.” Dedi. Daha sonra limandaki kendi teknesini gösterdi. Yunanlıların Trihandria dedikleri bir yelkenlisi vardı ve arada sırada bununla gezdiğini anlattı. Oradan ayrıldıktan sonra bir başka limana vardık. Burasının ismi de ‘Paşalimanı’ dedi. Bu sırada kullandığımız birçok kelimenin iki dilde de aynı olduğunu anlattı. Çok şaşırmıştım. Güzel bir lokantada birlikte yemek yedik. O gün beni çok iyi ağırladılar. Apostolos’un 2007 yılında vefat eden oğlu Costas; 1999 Gölcük Depremi sonrasında Türkiye’ye gelmişti. Greenpeace aktivisti ve Beynelmilel bir yardım kuruluşu olan ‘Sınır Tanımayan Doktorlar’ gurubunun öncülerindendi. Deprem sonrası aylarca Türkiye’de kalarak çalışmalara bizzat katılmıştı. Apostolos’un bir de kızı vardı. Fakat oğlu Costas öldükten sonra adeta yıkılmıştı. Çok duygusal ve hayırsever bir insandı. Kenya’da bir okulu vardı. Bu sebeple Apostolos yılın yarısını Kenya’da, diğer yarısını Atina’da geçiriyordu. Ayrıca Domvros Kenya’da faaliyet gösteren kurucuları arasında yer aldığı bir hayır kuruluşuyla, su kuyuları açtırıyor, yemek dağıtımı yapıyor okulun tüm ihtiyaçlarını karşılıyordu…

Bildiğimiz kadarıyla Rumlar zamanında, yani büyük deprem öncesi, Asmalı’da 450 kadar hane vardı. Köyün alt bölümü balıkçılıkla, üst kısımlar ise şarapçılık ve zeytincilikle geçinirdi. Bazı evlerin duvarlarında haç ve ikona resimleri vardı. Dinimize aykırıdır denilerek üzerleri kapatıldı veya badana yapıldı. Onlarca şarap fıçısı ve büyük lancalar benim çocukluğumda hâlâ duruyorlardı. Kaptan Apostolis’in yıkılan evinin hemen önünde mermerden bir kurna, tuz taşı ve kapı eşiğinde de iki-üç cilalı mermerden basamak bulunuyordu. Girişteki güvercin motiflerini ev yıkılırken alıp saklamıştım bir dahaki Atina’ya gidişimde Apostolos’a vermek için… Evin içine girildiğindeyse solda zeytin sarnıcı sağda ise ahşap merdivenler vardı. Apostolos Atina’ya döndükten sonra birkaç sefer daha adaya geldi. Paşalimanı-Ekinlik-Avşa ve Marmara’yı Yunanlı arkadaşlarına gezdirdi. Kaptan Apostolis’in mezar taşı ise birkaç yıl önce onarılan mezarından alınarak Çınarlı köyüne götürüldü. Rum mezarlığının olduğu yer ise günümüzde de boş olarak durmaktadır (Enis Şolta).

Kaptan Apostolis’in mezar taşı bulunduğu yerden alınarak zarar görmemesi ve diğer gayri müslim mezar taşları gibi kaybolmaması maksadıyla Marmara Müzesi kuruluncaya dek, Çınarlı Kültür ve Sanat Sevenler Derneği’nin bahçesine geçici süreyle muhafaza edilmek için taşınmıştı. 2016 yılında Çınarlı’ya yaptığım ziyarette Kaptan Apostolis’in ve Marmaralı Musevilerin mezar taşlarını yerinde incelemiştim. Elimizdeki iyi çevirilememiş kitabın 38’ci sayfasında aktarıldığı üzere Kaptan Apostolis’in mezar taşında eşi Anastasia Hanım’ın üzüntüsünü mısralara döktüğü şiiri yer almaktaydı.

“Ayaklarım durdu

Kanım dondu

Düşün bir kez; gömülmeden önce

Bende senin gibiydim

Tanınmış bir cesur denizciydim

Limanlar yapıyordum

Şimdi ise

Uzanmış yatıyorum”^[8]

Apostolos Asmalı köyünden ayrılıp Marmara’ya dönmüştü. Ertesi gün Dedesinin Babası Kaptan Liontaris’in yeğenleri Pantelis Kardeşler’in bağışı olan ‘Pendelidia’ okulu olarak düşündüğü, Marmara köyünün hemen üzerinde dağın yamacına yaslı duran görkemli taş binayı gezmişti. Hal bu ki bu bina, Marmaralı bir başka Armatör olan Nicolaos Kyriakides tarafından inşa ettirilen Rum Erkek Okulu idi. Apostolos, dönüş yolculuğuna çıktığı vakit, Uludağ vapurunun güvertesinde bir zamanlar atalarının yaşadığı bu coğrafyayı izlerken gemiye eşlik eden Marmara yelkenlilerini ünlü denizcileri ve dedesinin gemisi Draga’yı düşlemişti. Ayet Kaptan ise gemi gözden kayboluncaya dek iskeleden el sallamıştı uzak diyarlardan gelen dostlarına…

Kitabın son sayfasında ise Apostolos Domvros’un dönüş yolculuğundaki duygu ve düşüncelerine yer verilmişti; “Bu yolculuk beni mutlu ettiği gibi üzdü de. Bunu yapmalıydım ve yapmakla da iyi ettim. Ama sonsuza dek Marmara’da dedemin evinde oturmak istemiyordum. Marmara atalarımın vatanıydı, benim değil! O anda Attika’nın konuksever topraklarına ne kadar kök saldığımı hissettim. Kardeşler, toprağınızda barış içinde yaşayın, biz de kendi toprağımızda yaşayalım. Her iki ülkenin de yeterince arazisi var. Bunu vatanlarından olmuşların çocukları olan bizler söylüyorsak, başkalarının dediklerine bakmayın siz.”^[9]

Apostolos Domvros’un Marmara Adası hakkında kaleme aldığı anılar ve hikâyeler üç kitapta toplanmıştı. Bunlar; Unutulmaz Petrokarava (1982), Petrokarava’ya Dönüş (1985), Asmalı’da Barcobestia’lar Sandallar ve Kısa Öyküler’di (1988). Enis Bey ile bu eserlerin Türkçe’ye kazandırılması konusunda hem fikirdik. Dilerim Domvros çiftinden kitaplarla ilgili düşüncemize olumlu yanıt alabiliriz. Savaş, mübadele ve zorunlu göçler dolayısıyla her iki ülke topraklarında Domvros’un ailesi gibi daha kim bilir ne hazin insan öyküleri yaşanmıştı. Ege’nin iki yakasında birbirinin kültürlerinden çok etkilenen Türk ve Yunan halkları dilerim bir daha o acı günleri yaşamazlar. Bu vesileyle makalemi, 12 Aralık 2021’de kaybettiğimiz Girit Mübadili bir ailenin ferdi olan Hilmi Kırık’a ithaf ediyorum. Işıklar içinde olsun…

Apostolos Domvros’un dilimize kazandırılması gereken Marmara Adası ile ilgili kitapları. H. Can Yücel arşivi.

Kaynakça: Enis Şolta anlatımları ve kişisel arşivi, Apostolos Dombros Petrokarava’ya Dönüş (1985), Ali Bozoğlu arşivi, Teoman Özalp ‘Tanıklık Ediyorum’ Cumhuriyet ve Atatürk Anıları 2006, (sayfa 277-278). Ayet Kaptan fotoğrafı Ümit Aydınlık arşivi.

^[1] Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü, Türkiye ve Yunanistan‘da Türk- Yunan dostluğunu geliştirmek üzere çaba gösterenlere 1979-2001 arasında Abdi İpekçi anısına iki yılda bir verilmiş ödül. www.wikipedia.org

^[2] Draga: Dredger, Nehir,dere, göl, liman ve marinaların dip taramasını-temizliğini gerçekleştiren özel amaçla inşa edilmiş gemilerdir.

^[3] A.D. Petrokarava’ya Dönüş 1985, (Syf.2)

^[4] www.alibozoglu.com

^[5] Teoman Özalp “Tanıklık Ediyorum” Cumhuriyet ve Atatürk Anıları (Syf. 277-278).

^[6] A.D. Petrokarava’ya Dönüş 1985, (Syf. 12).

^[7] H. Can Yücel, 4 Ocak 1935 Merkez Üssü Marmara Adası www.adalidergisi.com

^[8] A.D. Petrokarava’ya Dönüş 1985, (Syf.38).

^[9] A.D. Petrokarava’ya Dönüş 1985, (Syf.44).

^[10] Belma Bıçakhan Batı arşivi.

Yayınlanma Tarihi: 15 Ocak 2022 / Son Güncellenme: 25 Ocak 2022

Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)

1. AMAÇ

Adalar Vakfı olarak; üyelerimiz, ziyaretçilerimiz, tedarikçilerimiz ve çalışanlarımız dahil gerçek kişilerin kişisel verilerinin Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve insan haklarına ilişkin ülkemizin tarafı olduğu uluslararası sözleşmeler ile 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) başta olmak üzere ilgili mevzuata uygun olarak işlenmesi ve verisi işlenen ilgili kişilerin haklarını etkin şekilde kullanmalarının sağlanması öncelikli tercihimizdir.

Bu nedenle, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere; çalışanlarımızın, tedarikçilerimizin, müşterilerimizin, ziyaretçilerimizin, üyelerimizin, internet sitemizi ve mobil uygulamalarımızı ziyaret eden kullanıcılarımızın, kısacası faaliyetlerimiz sırasında edindiğimiz tüm kişisel verilere ilişkin verinin işlenmesi, saklanması, aktarılmasına ilişkin işlemleri Adalar Vakfı Kişisel Verilerin Korunması ve İşlenmesi Politikasına (“Politika”) göre gerçekleştiriyoruz.

Kişisel verilerin korunması ve kişisel verileri toplanan gerçek kişilerin temel hak ve hürriyetlerinin gözetilmesi kişisel verilerin işlenmesine ilişkin politikamızın temel prensibidir. Bu nedenle kişisel verinin işlendiği tüm faaliyetlerimizi, özel hayatın gizliliğinin korunması, haberleşmenin gizliliği, düşünce ve inanç özgürlüğü, etkili kanun yollarını kullanma haklarını gözeterek sürdürüyoruz.

Kişisel verilerin korunması için mevzuat ve güncel teknolojiye uygun şekilde ilgili verinin niteliğinin gerektirdiği tüm idari ve teknik koruma tedbirlerini alıyoruz.

İşbu Politika, ticari veya sosyal sorumluluk ve benzeri faaliyetlerimiz sırasında paylaşılan kişisel verilerin KVKK’da anılan ilkeler çerçevesinde işlenmesi, saklanması, aktarılması ve silinmesi ya da anonim hale getirilmesine dair izlediğimiz yöntemleri açıklamaktadır.

2. KAPSAM

Ziyaretçilerimiz, iş bağlantılarımız, iş ortaklarımız, çalışanlarımız, tedarikçilerimiz, üyelerimiz, üçüncü kişiler de dahil olmak üzere Vakıf tarafından işlenen tüm kişisel veriler bu Politika’nın kapsamındadır.

Politikamız, Vakıf’ın sahibi olduğu ya da Vakıf tarafından yönetilen, tüm kişisel verilerin işlenmesine yönelik faaliyetlerde uygulanmakta olup KVKK ve kişisel verilere ilişkin ilgili diğer mevzuat ve bu alandaki uluslararası standartlar gözetilerek ele alınmış ve hazırlanmıştır.

3. TANIM ve KISALTMALAR

Bu bölümde Politika’da geçen özel terim ve deyimler, kavramlar, kısaltmalar vb. kısaca açıklanmaktadır.

Vakıf: Adalar Vakfı.

Vakıf Projeleri veya Vakıf: Adalar Vakfı ve bağlı ortaklık, iştirak, Adalar Vakfı bünyesinde gerçekleştirilen tüm projeler ve iş ortaklıklarıdır.

Açık Rıza: Belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye ve özgür iradeye dayanan, tereddüte yer bırakmayacak açıklıkta, sadece o işlemle sınırlı olarak verilen onay.

Anonim Hale Getirme: Kişisel verilerin, başka verilerle eşleştirilerek dahi hiçbir surette kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek kişiye ilişkilendirilemeyecek hale getirilmesidir.

Çalışan: Vakıf Personeli.

Kişisel Veri Sahibi (İlgili Kişi): Kişisel verisi işlenen gerçek kişi.

Kişisel Veri: Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi.

Özel Nitelikli Kişisel Veri: Kişilerin, ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi, veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf yada sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti, ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri.

Kişisel Verilerin İşlenmesi: Kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, saklanması, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlem.

Veri İşleyen: Veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak veri sorumlusu adına kişisel verileri işleyen gerçek veya tüzel kişi.

Veri Sorumlusu: Kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasında ve yönetilmesinden sorumlu gerçek veya tüzel kişi.

KVK Kurulu: Kişisel Verileri Koruma Kurulu.

KVK Kurumu: Kişisel Verileri Koruma Kurumu.

KVKK: 7 Nisan 2016 tarihli ve 29677 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu.

Politika: Adalar Vakfı Kişisel Verilerin Korunması ve İşlenmesi Politikası.

AVUS (Adalar Vakfı Üyelik Sistemi): Vakıf ve Vakıf dijital platformları üyelik sistemi.

4. HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLER

KVKK uyarınca veri sorumlusu olarak kişisel verilerin korunması ve işlenmesi kapsamında hukuki yükümlülükler aşağıda sıralanmıştır:

4.1. Aydınlatma yükümlülüğümüz

Veri sorumlusu olarak kişisel verileri toplarken;

Kişisel verilerinizin hangi amaçla işleneceği,

Kimliğimiz, varsa temsilcimizin kimliğine ilişkin bilgiler,

İşlenen kişisel verilerinizin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği,

Verileri toplama yöntemimiz ve hukuki sebebi,

Kanundan doğan haklar,

hususlarında İlgili Kişi’yi aydınlatma yükümlülüğümüz bulunmaktadır.

Vakıf olarak kamuoyuna açık olan işbu Politika’mızın açık, anlaşılır, kolay erişebilir olmasına özen gösteriyoruz.

4.2. Veri güvenliğini sağlama yükümlülüğümüz

Veri sorumlusu olarak uhdemizde bulunan kişisel verilerin güvenliğini sağlamak için mevzuatta öngörülen idari ve teknik tedbirleri alıyoruz. Veri güvenliğine ilişkin yükümlülükler ve alınan tedbirler işbu Politika’nın 8. ve 9. bölümlerinde detaylandırılmaktadır.

5. KİŞİSEL VERİLERİN SINIFLANDIRILMASI

5.1. Kişisel veriler

Kişisel veriler; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgilerdir.

Kişisel verilerin koruması sadece gerçek kişiler ile ilgili olup tüzel kişilere ait, içerisinde gerçek kişiye ilişkin bilgi içermeyen bilgiler kişisel veri koruması dışında bırakılmıştır. Bu nedenle işbu Politika tüzel kişilere ait verilere uygulanmaz.

5.2. Özel nitelikli kişisel veriler

Kişilerin, ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları ile kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf yada sendika üyelikleri, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti, ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel verilerdir.

6. KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ

6.1. Kişisel verileri işleme ilkelerimiz

Kişisel veriler aşağıda yer alan ilkeler uyarınca işlenmektedir.

6.1.1. Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun işleme

Kişisel verileri dürüstlük kurallarına uygun, şeffaf ve aydınlatma yükümlülüğümüz çerçevesinde işliyoruz.

6.1.2. Kişisel verilerin doğru ve gerektiğinde güncel olmasını sağlama

İşlenen verilerin doğru ve güncel olmasını sağlamak için veri işleme prosedürlerimizde gerekli tedbirleri alırız. Kişisel Veri Sahibi’ne de verilerini güncellemesi ve var ise işlenen verilerindeki hataları düzeltmesi için bize başvurmasına olanak sunarız.

6.1.3. Belirli, açık ve meşru amaçlarla işleme

Vakıf olarak kişisel verileri kapsamı ve içeriği açıkça belirlenmiş, mevzuat ve ticari hayatın olağan akışı çerçevesinde faaliyetlerimizi sürdürmek için belirlenen meşru amaçlarımız dahilinde işliyoruz.

6.1.4. Kişisel verilerin işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olması

Kişisel verileri açık ve kesin olarak belirlediğimiz amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işliyoruz.

İlgili olmayan veya işlenmesine ihtiyaç duyulmayan kişisel verilerin işlenmesinden kaçınıyoruz. Bu nedenle, yasal gereklilik olmadığı sürece özel nitelikte kişisel verileri işlememekte veya işlememiz gerektiğinde konuya ilişkin açık rıza alıyoruz.

6.1.5. Kanuni düzenlemeler tarafından öngörülen ve ticari meşru menfaatlerimiz süresince kişisel verilerin saklanması

Mevzuattaki bir çok düzenleme kişisel verilerin belirli bir süre saklanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, işlediğimiz kişisel verileri ilgili mevzuatta öngörülen veya kişisel verilerin işlenme amaçları için gerekli olan süre kadar saklıyoruz.

Mevzuatta öngörülen saklama süresinin sona ermesi veya işleme amacının ortadan kalkması durumunda kişisel verileri siliyor, yok ediyor veya anonim hale getiriyoruz. Saklama sürelerine ilişkin ilke ve prosedürlerimiz işbu Politika’nın 8.1. maddesinde detaylandırılmaktadır.

6.2. Kişisel verileri işleme amaçlarımız

Vakıf Projeleri olarak, kişisel verileri aşağıda sayılan amaçlar kapsamında işliyoruz:

Faaliyetlerimizi yürütmek,

Sözleşme kapsamında ve hizmet standartları çerçevesinde destek hizmeti sağlamak,

Üyelerimizin/ziyaretçilerimizin tercih ve ihtiyaçlarını tespit etmek ve verdiğimiz hizmetleri bu kapsamda şekillendirmek, güncellemek,

Yasal düzenlemelerin gerektirdiği veya zorunlu kıldığı şekilde, hukuki yükümlülüklerimizi yerine getirilmesini sağlamak,

Pazar araştırmaları ve istatistiksel çalışmalar yapabilmek,

Anket, yarışma, promosyon/ kanal geliştirme ve sponsorluklar,

İş başvurularını değerlendirmek,

Vakıf ile iş ilişkisinde bulanan kişiler ile irtibat sağlamak,

Pazarlama,

Uyumluluk yönetimi,

Satıcı / tedarikçi yönetimi,

Vakfın dijital platformlarında reklam satışı,

Yasal raporlama yapmak,

Faturalandırma,

AVUS’u yürütmek,

Sosyal ağlar aracılığıyla üyelik süreçlerini yönetmek,

Çağrı merkezi süreçlerini yönetmek,

Kurumsal iletişimi sağlamak,

Elektronik posta ile bülten göndermek ya da bildirimler de bulunmaktır.

6.3. Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi

Özel nitelikli kişisel veriler kanunlarda öngörülen ve KVK Kurulu’nun öngördüğü idari ve teknik tedbirler alınarak ve açık rıza var ise, veya mevzuatın zorunlu kıldığı hallerde, tarafımızdan işlenir.

Sağlık ve cinsel hayata ilişkin özel nitelikli kişisel veriler, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından işlenebilmekte olduğundan, tarafımızdan çalışanlarımızın verisi dışında işlenmez. Çalışanlarımıza ait bu tür veriler ise kanunlarda öngörülen kişilerce işlenebilir.

6.4. Çerezler üzerinden toplanan kişisel verilerin işlenmesi

Çerezleri, internet sayfalarımız veya mobil uygulamalarımızın işleyiş biçimini ve kullanımını geliştirmeye yönelik olarak kullanmakta ve dijital platformlarımızda geçirdiğiniz vakti daha verimli ve keyifli hale getirmeye çalışıyoruz. Bunlara ek olarak, internet sitelerimiz ve mobil uygulamalarımızda yaptığınız tercihleri hatırlamaya yönelik bazı çerezlerden yararlanmakta ve bu sayede size geliştirilmiş ve kişiselleştirilmiş bir deneyim sağlıyoruz.

Dijital platformlarımızda yer alan çerezler üzerinden kişisel verilerinizi toplayabilir, topladığımız verileri işleyebilir, aktarabilir ve saklayabiliriz.

Kullandığımız çerezlere ilişkin detaylı bilgiye “Vakıf Projeleri Gizlilik Politikası” ndan ulaşabilirsiniz.

6.5. İnsan kaynakları ve istihdam amaçlarıyla kişisel verilerin işlenmesi

Çalışan adayı olarak yapacağınız başvurular sürecinde bizlerle paylaştığınız özgeçmiş, diploma v.b. sair evrakta yer alan kişisel verilerinizi iş başvurusu değerlendirilmesi amacıyla işlemekte, saklamakta ve aktarmaktayız. Çalışan adayı olarak paylaştığınız kişisel verilerin işlenmesi ,aktarılması ve saklanması işbu Politika kapsamındadır.

6.6. AVUS sistemi üzerinden sağlanan sair üyelikler kapsamında toplanan kişisel verilerin işlenmesi

AVUS sistemi üzerinden Vakıf dijital platformlarına üye olmak için ziyaretçiler;

İsim – soyisim,

Elektronik posta adresi,

bilgilerini bizimle paylaşarak sistemde üyelik oluştururlar.

AVUS üzerinden üyelik oluşturmayı tercih etmeyen ziyaretçilerimiz sayılanlarla sınırlı olmamak üzere Facebook, Google Plus gibi sosyal ağlar üzerinden de üyelik kayıtlarını oluşturabilirler. Üyelerimizin ve ziyaretçilerimizin bu sosyal ağlara ait kişisel verileri işleme ve gizlilik politikalarını incelemeleri tavsiye edilir, Vakıf sosyal medya üzerinden üyelik imkanını neden belirtmeksizin erişime kapatma, duraklatma veya kaldırma hakkına sahiptir.

AVUS üzerinden üyelik oluşturulan dijital platformların üyelik sistemleri birbirine bağlı olup, bu portallerden herhangi birine tek seferlik üye girişi ile erişim mümkündür.

Ayrıca oluşturulan üyelikler kapsamında, üyeler isteğe bağlı olarak doğum tarihi, cinsiyet ve şehir bilgilerini üye olurken paylaşabilirler.

Bu platform kapsamında kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi işbu Politika’nın 8. maddesi kapsamındadır.

6.7. AVUS sisteminin kullanılmadığı platformlar üzerinden sağlanan sair üyelikler kapsamında toplanan kişisel verilerin işlenmesi

Oluşturulan üyelikler kapsamında, üyeler isteğe bağlı olarak doğum tarihi, cinsiyet, cep telefonu numarası ve şehir bilgilerini üye olurken paylaşabilirler.

Bu platform kapsamında kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi işbu Politika’ nın 8. maddesi kapsamındadır.

6.8. adalidergisi.com kapsamında toplanan kişisel verilerin işlenmesi

adalidergisi.com Adalar Vakfı’na ait dijital yayın ve içerik sağlayan bir platformdur.

adalidergisi.com’de sunduğumuz hizmetler kapsamında ziyaretçilerimiz, işbu Politika’ nın 6.6. maddesi uyarınca üye olarak; isim ve soy isim bilgileri veya bir rumuz seçme suretiyle içeriklere ilişkin yorum paylaşabilmektedirler. Yapılan yorumlar kapsamında üyelerimiz/ziyaretçilerimiz tarafından paylaşılan bilgiler, kendi inisiyatiflerinde olup paylaşılan bilgilerin işbu Politika’nın 5.2. maddesi kapsamında özel nitelikli kişisel veri içermesi hali de dahil olmak üzere tüm kişisel verilerin üye/ ziyaretçi tarafından alenileştirilmiş olduğu kabul edilir. Söz konusu içerikler işbu Politika’nın 6.2. maddesinde yer alan işleme amaçlarımız kapsamında üyenin/ ziyaretçinin açık rızası olmadan işlenebilir.

adalidergisi.com’de ziyaretçi veya üyelerimizin görüntülemek istedikleri içerikler kapsamında Vakıf Projeleri’na ait internet sitelerine link verilebilir.

Bu platform kapsamında kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi işbu Politika’nın 8. maddesi kapsamındadır.

7. KİŞİSEL VERİLERİN AKTARILMASI

7.1. Kişisel verilerin yurt içine aktarımı

Vakıf olarak, kişisel verilerin aktarılması konusunda KVKK’da öngörülen ve KVK Kurulu tarafından alınan karar ve düzenlemelere uygun bir şekilde hareket ediyoruz.

Mevzuatta yer alan istisnai haller saklı kalmak kaydıyla, kişisel veriler ve özel nitelikli veriler İlgili Kişi’nin açık rızası olmadan başka gerçek kişilere veya tüzel kişilere tarafımızdan aktarılmaz.

KVKK ve sair mevzuatın öngördüğü istisnai hallerde İlgili Kişi’nin açık rızası olmadan da veriler mevzuatta öngörülen şekilde ve sınırlarla bağlı olarak yetkili kılınan idari veya adli kurum veya kuruluşa aktarılabilir.

Ayrıca, mevzuatın öngördüğü istisnai haller ile;

Politika’nın 6.19. maddesinde açıklanan hallerde,

Özel nitelikli kişisel veriler hususunda Politika’nın 6.3. maddesinde sayılan hallerde,

KVK Kurul’unun ve ilgili mevzuatın öngördüğü tedbirlerin alınması ile birlikte İlgili Kişi’nin sağlığına ve cinsel hayatına ilişkin özel nitelikli kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlara,

açık rıza aranmadan aktarılabilir.

7.2. Kişisel verilerin yurt dışına aktarımı

Kişisel verileri kural olarak İlgili Kişi’nin açık rızası olmadan yurt dışına aktarılmaz. Ancak işbu Politika’nın 6.3. ve 6.19. maddelerinde yer alan istisnai hallerinin birinin var olduğu durumlarda yurt dışında bulunan üçüncü kişilerin ancak:

KVK Kurulu’nun ilan ettiği yeterli korumanın olduğu ülkelerde bulunması;

Yeterli korumanın olmadığı ülkelerde yer alması halinde Türkiye’de ve söz konusu yabancı ülkedeki veri sorumlularının yeterli bir korumayı yazılı olarak taahhüt etmeleri ve KVK Kurulu’nun iznin bulunması;

hallerinde açık rıza olmadan kişisel veriler yurt dışında aktarılabilir.

7.2.1. Hizmetlerimizin sağlanması ve pazarlama faaliyetleri amaçlarıyla kişisel verilerin yurt dışına aktarılması

İnternet sitesinin ve dijital platformlarının geliştirilmesi, anket yapmak, ziyaretçi ve üyelerin tercihlerine göre ürün ve hizmet çeşitliliğinin arttırılması, kullanıcı deneyimini ölçümlemek gibi amaçlar ile yurt dışında yer alan hizmet sağlayıcılar ile çalışıyoruz. Kişisel verilerin işlenmesi ve korunması hususunda işbirliği yaptığı hizmet sağlayıcıların ilgili politikalarının incelenmesi tavsiye edilir.

7.3. Kişisel verilerin aktarıldığı kurum ve kuruluşlar

Kişisel veriler;

Tedarikçilerimize,

İş ortaklarımız ve iş bağlantılarımıza,

Hukuken yetkili kamu kurum ve kuruluşlarına,

Hukuken yetkili özel hukuk kişilerine,

Hissedarlarımıza,

yukarıda açıklanan ilke ve kurallara göre aktarılabilir.

7.4. Kişisel verilerin hukuka uygun olarak aktarılmasına ilişkin aldığımız tedbirler

7.4.1. Teknik tedbirler

Kişisel verileri korumak için sayılanlarla sınırlı olmamak üzere;

Kişisel verilerin mevzuata uygun olarak işlenmesi ve saklanması için Vakıf içi teknik organizasyonu yapmakta,

Kişisel verilerinizin saklanacağı veri tabanlarının güvenliğini sağlamak için teknik altyapıyı oluşturmakta,

Oluşturulan teknik alt yapının süreçlerini takip etmekte ve denetimlerini yapmakta,

Aldığımız teknik tedbirlerin ve denetim süreçlerinin raporlanmasına ilişkin prosedürleri belirlemekte,

Teknik tedbirleri periyodik olarak güncellemekte ve yenilemekte,

Riskli durumlar yeniden incelenerek gerekli teknolojik çözümler üretilmekte,

Virüs koruma sistemleri, güvenlik duvarı ve benzeri yazılımsal veya donanımsal güvenlik ürünleri kullanmakta ve teknolojik gelişmelere uygun güvenlik sistemleri kurmaktayız,

Teknik konularda uzman çalışanlar istihdam etmekteyiz.

7.4.2. İdari tedbirler

Kişisel verilerinizi korumak için sayılanlarla sınırlı olmamak üzere;

Vakıfimiz içerisindeki Vakıf ve iştirak çalışanları da dahil olmak üzere kişisel verilere erişim politika ve prosedürleri oluşturmakta,

Çalışanlarımızı kişisel verilerin hukuka uygun bir şekilde korunması ve işlenmesine ilişkin bilgilendirmekte ve eğitmekte,

Çalışanlarımız ile yaptığımız sözleşmelerde ve/veya oluşturduğumuz Politikalarda, Vakıf Çalışanlarımız tarafından kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesi durumlarında alınacak tedbirleri kayıt altına almakta,

Birlikte çalıştığımız veri işleyenler veya veri işleyenlerin ortaklarının kişisel verilerin işlenmesi faaliyetlerini denetlemekteyiz.

8. KİŞİSEL VERİLERİN SAKLANMASI

8.1. Kişisel verilerin ilgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar saklanması

Kişisel verileri mevzuatta öngörülen saklama süreleri saklı kalmak kaydıyla, kişisel verilerin işleme amacının gerektirdiği süre boyunca saklıyoruz.

Kişisel verileri birden fazla amaç ile işlediğimiz hallerde, verinin işleme amaçlarının ortadan kalkması veya İlgili Kişi’nin talebi üzerine verilerin silinmesine mevzuatta bir engel olmaması durumunda veriler silinir, yok edilir veya anonimleştirilerek saklanır. Yok etme, silme veya anonimleştirme hususlarında mevzuat hükümleri ve KVK Kurul kararlarına uyulur.

8.2. Kişisel verilerin saklanmasına ilişkin aldığımız tedbirler

8.2.1. Teknik tedbirler

Kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi ve anonimleştirilmesi için teknik alt yapılar ve bunlara ilişkin denetim mekanizmaları oluşturmakta,

Kişisel verilerin güvenli şekilde saklanması için gerekli tedbirleri almakta,

Teknik uzmanlığı olan çalışanlar istihdam etmekte,

Oluşabilecek risklere karşı iş sürekliliği ve acil durum planları oluşturup bunların uygulanmasına ilişkin sistemler geliştirmekte,

Kişisel verilerin saklama alanlarına ilişkin teknolojik gelişmeler uyarınca güvenlik sistemleri kurmaktayız.

8.2.2. İdari tedbirler

Kişisel verilerin saklanması ile ilgili teknik ve idari riskler hakkında çalışanlarımızı bilgilendirerek farkındalık yaratmakta,

Kişisel verilerin saklanması için üçüncü kişilerle işbirliği yapılması durumunda kişisel verilerin aktarıldığı kurumlar ile yapılan sözleşmelere; kişisel verilerin aktarıldığı kişilerin, aktarılan kişisel verilerin korunması ve güvenli saklanması amacıyla gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmasına ilişkin hükümlere yer vermekteyiz.

9. KİŞİSEL VERİLERİN GÜVENLİĞİ

9.1. Kişisel verilerin güvenliğine ilişkin yükümlülüklerimiz

Kişisel verilerin;

Hukuka aykırı işlenmesini önlemek,

Hukuka aykırı erişimini önlemek,

Hukuka uygun olarak saklanmasını sağlamak,

için teknolojik olanaklar ve uygulama maliyetlerine göre idari ve teknik tedbirler alıyoruz.

9.2. Kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesini önlemek için aldığımız tedbirler

Vakfımız içerisinde gerekli denetimleri yapmakta ve yaptırmakta,

Çalışanlarımızı kişisel verilerin hukuka uygun olarak işlenmesi hakkında eğitmekte ve bilgilendirmekte,

Vakfımızın yürüttüğü faaliyetler detaylı olarak tüm iş birimleri özelinde değerlendirilmekte, söz konusu değerlendirme sonucunda ilgili birimlerin gerçekleştirdiği ticari faaliyetler özelinde kişisel verileri işlemekte,

Kişisel verilerin işlenmesi amacıyla üçüncü kişilerle işbirliği yapıldığı hallerde kişisel verileri işleyen Vakıflar ile yapılan sözleşmelerde; kişisel verileri işleyen kişilerin gerekli güvenlik tedbirlerinin almasına ilişkin hükümlere yer vermekte,

Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi veya veri sızıntısı olması halinde KVK Kurul’una durumu bildirerek bu hususta mevzuat tarafından öngörülen incelemeleri yapmakta ve tedbirleri almaktayız.

9.2.1. Kişisel verilere hukuka aykırı erişimi engellemek için alınan teknik ve idari tedbirler

Kişisel verilerin hukuka aykırı erişimini engellemek için;

Teknik uzmanlığı olan çalışanlar istihdam etmekte,

Teknik tedbirleri periyodik olarak güncellemekte ve yenilemekte,

Vakıfımız içerisinde erişim yetkilendirme prosedürleri oluşturmakta,

Aldığımız teknik tedbirlerin ve denetim süreçlerinin raporlanmasına ilişkin prosedürleri belirlemekte,

Vakıfımız içerisinde kullanılmakta olan veri kayıt sistemlerini mevzuata uygun şekilde oluşturmakta ve periyodik olarak denetimlerini yapmakta,

Oluşabilecek risklere karşı acil yardım planları oluşturup bunların uygulanmasına ilişkin sistemler geliştirmekte,

Çalışanlarımızı kişisel verilere erişim, yetkilendirme hususlarında eğitmekte ve bilgilendirmekte,

Kişisel verilerin işlenmesi, saklanması gibi faaliyetler amacıyla üçüncü kişilerle işbirliği yapıldığı hallerde kişisel verilere erişim sağlayan Vakıfler ile yapılan sözleşmelerde; kişisel verilere erişim sağlayan kişilerin gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmasına ilişkin hükümlere yer vermekte,

Kişisel verilere hukuka aykırı erişimi engellemeyi sağlamak üzere teknolojik gelişmeler dahilinde güvenlik sistemleri kurmaktayız.

9.2.2. Kişisel verilerin hukuka aykırı ifşası durumunda aldığımız tedbirler

Kişisel verilerin hukuka aykırı ifşasının engellenmesine yönelik idari ve teknik tedbirler alıyor ve ilgili prosedürlerimize uygun şekilde bunları güncelliyoruz. Kişisel verilerin yetkisiz olarak ifşa edildiğinin tespit edilmesi halinde bu durumu İlgili Kişi’ye ve KVK Kurul’una bildirmek için sistem ve alt yapılar oluşturuyoruz.

Alınan tüm idari ve teknik tedbirlere rağmen hukuka aykırı bir ifşa gerçekleşmesi durumunda KVK Kurulu tarafından gerek görülmesi halinde, bu durum, KVK Kurulu’nun internet sitesinde veya başka bir yöntemle ilan edilebilecektir.

10. KİŞİSEL VERİ SAHİBİNİN HAKLARI

Aydınlatma yükümlülüğümüz kapsamında Kişisel Veri Sahibi’ni bilgilendirmekte ve bu bilgilendirmeye ilişkin sistem ve alt yapılar kuruyoruz. Kişisel Veri Sahibi’nin kişisel verilerinize ilişkin haklarını kullanması için gerekli olan teknik ve idari düzenlemeleri yapıyoruz.

Kişisel Veri Sahibi kişisel verileri üzerinde;

Kişisel verilerin işlenip işlenmediğini öğrenme,

Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,

Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,

Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,

Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme,

Kişisel verilerin işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması halinde kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,

Yukarıda bahsedilen düzeltme, silme veya yok etme işlemlerinin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,

İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle aleyhe bir sonuç ortaya çıkmasına itiraz etme,

Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması halinde zararın giderilmesini talep etme,

haklarına sahiptir.

10.1. Kişisel verilere ilişkin hakların kullanılması

Kişisel Veri Sahibi, Kişisel verileri ile ilgili talebini KVK Kurul’u tarafından ayrı bir yöntem belirlenmesi halinde bu yöntem ile veya Adalar Vakfı Büyükada, Yılmaztürk Cad. No: 177/1 Adalar / İstanbul adresine yazılı ve ıslak imzalı olarak gönderebilecektir.

Kişisel Veri Sahibi yukarıda belirtilen hakları kullanmak için yapacağı ve kullanmayı talep ettiği hakka ilişkin açıklamaların içeren başvuruda; talep edilen hususun açık ve anlaşılır olması, talep edilen konunun başvuranın şahsı ile ilgili olması veya başkası adına hareket ediliyor ise bu konuda özel olarak yetkili olması ve bu yetkinin belgelendirilmesi, ayrıca başvurunun kimlik ve adres bilgilerini içermesi ve başvuruya kimliğini tevsik edici belgelerin eklenmesi gerekmektedir.

Söz konusu talepler bireysel olarak yapılacak olup yetkisiz üçüncü kişilerin kişisel veriler ile ilgili yaptığı talepler değerlendirmeye alınmayacaktır.

10.2. Başvurunun değerlendirilmesi

10.2.1. Başvurunun cevaplandırılma süresi

Kişisel verilere ilişkin talepler, niteliğine göre en kısa sürede ve her halükarda en geç 30 (otuz) gün içinde ücretsiz olarak veya KVK Kurulu tarafından ücrete ilişkin yayınlanacak tarifedeki koşulların oluşması durumunda tarifedeki ücret mukabili sonuçlandırılır.

Başvuru sırasında veya başvuru değerlendirilirken ek bilgi ve belge talep edilmesi söz konusu olabilecektir.

10.2.2. Başvuruyu reddetme hakkımız

Kişisel veriler ile ilgili başvurular;

Kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hâle getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla işlenmesi,

Kişisel verilerin özel hayatın gizliliğini veya kişilik haklarını ihlal etmemek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla, sanat, tarih, edebiyat veya bilimsel amaçlarla ya da ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi,

Kişisel Veri Sahibi tarafından alenileştiren kişisel verilerin işlenmesi,

Başvurunun haklı bir nedene dayanmaması,

Başvurunun ilgili mevzuata aykırı bir istem içermesi,

Başvuru usulüne uyulmaması,

hallerinde gerekçelendirilerek reddedilir.

10.3. Başvurunun değerlendirilme usulü

İşbu Politika’nın 11.2.1 maddesinde belirtilen cevaplandırma süresinin başlayabilmesi için yapılan taleplerin yazılı ve ıslak imzalı olarak ya da elektronik imzalı ve KEP üzerinden gönderilmesi veya KVK Kurulu’nun belirlediği diğer yöntemlerle başvuranın kimliğinin tevsik edici bilgi ve belgelerle göndermeniz gerekmektedir.

Talep kabul edilir ise ilgili işlem uygulanır ve yazılı veya elektronik ortamda bildirim yapılır. Talebin reddi halinde ise, gerekçesi açıklanarak yazılı veya elektronik ortamda başvuru sahibine bildirilir.

10.4. Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na olan şikayet hakkı

Başvurunun reddedilmesi, verdiğimiz cevabı yetersiz bulunması veya süresinde cevap verilmemesi hallerinde; başvuru sahibinin cevabı öğrendiği tarihten itibaren 30 (otuz) gün ve her halde başvuru tarihinden itibaren 60 (altmış) gün içerisinde KVK Kurulu’na şikayette bulunma hakkı bulunmaktadır.

11. DOKÜMANIN YAYINLANMASI VE SAKLANMASI

İşbu Politika basılı kağıt ve elektronik ortamda olmak üzere iki farklı ortamda saklanır.

12. GÜNCELLEME PERİYODU

İşbu Politika en az yılda bir kez gözden geçirilir ve ihtiyaç halinde Dokümantasyon Yönetimi Prosedürü’nde belirlenen esaslar dahilinde güncellenir.

13. YÜRÜRLÜK

İşbu Politika Vakıf internet sitesinde yayınlanmasının ardından yürürlüğe girmiş kabul edilir.

14. YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASI

Yürürlükten kaldırılmasına karar verilmesi halinde, işbu Politika’nın ıslak imzalı eski nüshaları Bölüm Yöneticisi yazılı onayı ile Hukuk Birimi tarafından iptal edilerek (iptal kaşesi vurulurak veya iptal yazılarak) imzalanır ve 5 yıl süre ile Hukuk birimi tarafından saklanır

Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.

İÇİNDEKİLERSayı 199 - Ocak 2022