Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 234 – Aralık 2024      Yıllar Önce Basında Adalar

Yıllar Önce Basında Adalar

ve


Hazırlayan: Cihan Yiğin

1939 yılının sonuna geldik. Avrupa’da patlayan savaş giderek genişliyor. 1939 Aralık ayının başında Sovyet orduları Finlandiya üzerine bir harekât başlattı. Böylece savaş bulutları neredeyse bütün Avrupa’yı kaplama eğilimine girdi.

Savaşın Türkiye’deki etkileri özellikle pek çok malın piyasada bulunamaması şeklinde görülüyor. Tedarik sıkıntısı çekilen ürünlerin başlarında gazete kâğıdı geliyor. Gazeteler zaten sayfa sayılarını azaltmışken şimdi de bütün gazetelerin dört sayfa çıkması için kanun çıkarılacağı haberleri ortaya çıkıyor. Bu konudaki tartışmaları da aşağıda görebileceksiniz.

Aralık aylarının sonlarında ülkemiz Erzincan ve çevresinde meydana gelen deprem felaketiyle derinden sarsılıyor. On binlerce insanın ölümü ve on binlercesinin kışın ortasında evsiz barksız kalmasına yol açan deprem felaketinin yaralarını sarmak için bütün ülke seferber oluyor.

Bu arada Adalar için dikkat çekici gelişme balık akını ve bunun sonucu ortaya çıkan bolluk nedeniyle balık fiyatlarının çarpıcı şekilde düşmesi oluyor.

1939 Aralık ayının gazetelerindeki gezimize buyurun…


Bütün gazeteler dört sahife çıkacak
Hükümet Meclise verilmek üzere bir kanun hazırlıyor

Gazetelerin vaziyeti ve kağıt sarfiyatı ile yakından alâkadar olan hükümetimiz yeni bir kanun lâyihası hazırlamayı kararlaştırmıştır.

Son harp dolayısile başgösteren ham madde darlığı üzerine hemen bütün dünya memleketleri kâğıt sarfiyatını da tahdide mecbur kalmışlar ve birçok hükümetler gündelik gazetelerini 8, 10 hatta 16 sahifeden 4 sahifeye indirmişlerdir.

Diğer taraftan ecnebi kâğıt fabrikatörleri de kâğıt fiatlarını mütemadiyen arttırarak 8 İngiliz lirasından 25 İngiliz lirasına kadar yükseltmiş oldukları gibi Avrupadan Türkiyeye kâğıt ithali de imkânsız hale girmiştir.

Hükümetimiz hariçten kâğıt getirtmek müşkülâtını ve İzmit kâğıt fabrikamızın istihsalâtını gözönüne alarak gazetelerimizin lüzumsuz kâğıt sarfiatını önlemeyi düşünmüş ve tekmil Türk gazetelerinin 4 sahife olarak intişar etmeleri esası üzerine yeni bir kanun lâyihası ihzarını kararlaştırmıştır. Bu kanun yakında Büyük Millet Meclisine verilecek ve hemen tatbikata geçilecektir.


Son Telgraf, 7 Birincikânun (Aralık) 1939, Perşembe


İSTER İNAN İSTER İNANM A!

“- Gazetelerin dörder sayfa olarak çıkımalarını temin için kanun yolunda hazırlık yapıldığını” söylüyordu. Haber doğru mudur, değil midir? Kat’iyetle bilmiyoruz, fakat yanlış olmasını temenni ediyoruz. zira:

Orta hacimde bir Türk gazetesinin 4 sayfasında beher sayfada 5 sütundan 20 sütun, beher sütunda 110 satırdan 2200 satır, beher satırda 5 kelimeden 11,000 kelime vardır, fakat resimlere, başlıklara,  satır fasılalarına ayrılması zaruri yerden dolayı hakikatte bu miktar yarı yarıya yani (5500) kelimeye iner.

Halbuki:

Anadolu ajansı günün üç servisinde vasati 20 yapraklık haber verir, bu 20 yaprağın beherinde 38 satırdan 760 satır, beher satırda 11 kelimeden 8360 kelime vardır.

“- Haleb oradaysa arşın buradadır, derler. Hesab meydanda, eğer gazeteler, gerçekten 4 sayfa üzerine çıkacak olurlarsa:

Makaleden, hikâyeden, dahili haberden vazgeçtik, Anadolu ajansının servisini dahi tamamen dercedemiyecekler, demektir. Binaenaleyh biz bu haberin doğru olabileceğine inanmıyoruz, fakat ey okuyucu sen:

İSTER İNAN İSTER İNANM A!


Son Posta, 9 Birincikânun (Aralık) 1939, Cumartesi


Balık akını
Sirkeci ile Boğaz sahillerinde dün halk kepçe, küfe ve kovalarla balık tuttular

Şiddetli fırtına dolayısile dün Karadenizden Bağaza külliyetli miktarda balık akın etmiş, şimdiye kadar misline ender tesadüf edilen bir balık bolluğu olmuştur.

Sabah erkenden ava çıkmış olan balıkçılar, ağlarının tamamen dolduğunu görünce vaziyeti anlamışlar, diğer arkadaşlarına haber göndererek kendilerini balığa davet etmişlerdir. Öğleye kadar bütün balıkçıların faaliyetine rağmen balık akını kesilmemiş, binlerce kilo balık tutan balıkçılar Balıkhaneye saatlerce balık taşımışlardır.

Balık akını dün o kadar fazla olmuştur ki. Sirkeci rıhtımından Fındıklıya kadar sahili dolduran kadın, erkek, çoluk çocuk birçok halk, ellerindeki kepçe, küfe ve kovaları denize daldırarak balık çıkarmışlardır.

Saat 16 ya doğru bilhassa Tophane rıhtımı görülecek bir manzara arzediyordu. Ellerindeki sepetleri, kovaları balıkla doldurmuş olan fakir halk evlerine sevinçle dönmekte idiler.

Balıkçıların iddialarına göre dün Boğaza giren balıklardan ancak dörtte biri ancak tutulabilmiştir. Daha birkaç gün balık bolluğunun devam edeceği kuvvetle tahmin edilmektedir.

Balık bolluğu dolayısile balık fiatları da dün bir hayli düşmüştür.


Son Posta, 24 Birincikânun (Aralık) 1939, Pazar


Balık fiatları birdenbire düştü
İhracatın durması buna sebep oldu

 

Balık fiatları son bir iki gün içinde birdenbire düşmüştür. Çifti 80 kuruşa satılan torikler 30 kuruştur.

Bu düşüklüğe sebep olarak alıcıların az fiat vermesi ve limandaki balıkçı gemilerinin mal yükliyerek gitmeleri ve başka gemide kalmamasıdır. Bir iki güne kadar yeni gemiler geleceğinden fiatların tekrar yükseleceği ümit edilmektedir.


İkdam, 1 Birincikânun (Aralık) 1939, Cuma


Lodos hafifledi

Evvelki geceyarısından sonra başlayan şiddetli lodos fırtınası, dün akşam hafiflemiştir. Sabah köprüden Yalovaya gitmek üzere 9,25 de hareket eden Maltepe vapuru, lodos yüzünden Heybeliadada kalmış ve ancak akşam 4,30 da hareket edebilmiştir.

Cumhuriyet, 28 Birincikânun (Aralık) 1939, Perşembe


Deniz işleri:
Yılbaşı gecesı Denizyolları ve Şirketi Hayriye vapur işletecek

Devlet Denizyolları İdaresi, yılbaşı gecesi halkın geç vakte kadar eğlenmesini temin etmek üzere gece saat 3 te köprüden bir vapur tahrik etmeğe karar vermiştir. Bu vapur Haydarpaşadan başIıyarak bütün iskelelere ve Adalara uğrıyacaktır.


Son Posta, 28 Birincikânun (Aralık) 1939, Perşembe


Yılbaşı gecesinde tahrik edilecek vapurlar

Yılbaşı gecesi saat 3 te Haydarpaşa, Kadıköy iskelelerile bütün Adalara, Anadolu ve Rumeli iskelelerine vapur işleyecektir.


Cumhuriyet, 28 Birincikânun (Aralık) 1939, Perşembe


MÜTEFERRİK
Yılbaşı gecesi için hususi seferler

Vesaiti nakliye idareleri yılbaşı gecesi için hususi seferler hazırlamışlardır. Saat üçte köprüden Haydarpaşa, Kadıköy ve bütün adalara bir vapur kalkacaktır. Yine ayni saat köprüden Boğaziçine hareket edecek bir vapur Kandilliye kadar bütün Anadolu sahili iskelelerine uğrıyacak ve oradan Rumelihisarına geçerek iki sahilin bütün iskelelerine uğrayarak Kavaklara kadar gidecektir.

Tramvay ve trenlerin tarifelerine de geç saatlere kadar seferler konmuştur.

İkdam, 28 Birincikânun (Aralık) 1939, Perşembe


Yılbaşı gecesi için Hususi vapur servisleri

Denizyolları idaresile Şirketi Hayriye halka kolaylık olmak üzere yılbaşı gecesi saat üçte Köprüden birer vapur kaldıracaklardır. Denizyollarının vapuru Haydarpaşa ve Kadıköyle tekmil Adalara, Şirketi Hayriyenin vapuru da Kandilliye kadar Anadolu iskelelerine ve sonra Bebek müstesna olmak üzere Rumelihisarından itibaren bütün Rumeli ve Anadolu iskelelerine uğrayacaklardır.


Tan, 28 İlkkânun (Aralık) 1939, Perşembe


Yılbaşı gecesi nakil vasıtaları seferleri

Yılbaşı gecesi Denizyolları ve Şirketi Hayriye gece saat 3 de ilâve postaları yapacaklardır. Denizyollarının vapuru saat 3 de köprünün Kadıköy iskelesinden kalkarak Haydarpaşa, Kadıköy ve tekmil Adalara uğrıyacaktır.

Yeni Sabah, 28 İlkkânun (Aralık) 1939, Perşembe


Şirketi Hayriyeden :

Yılbaşı münasebetiyle bu akşam için yapılacağı ilân olunan gece seferlerinin son felâket sebebile icra edilmiyeceği ilân olunur.

İkdam, 31 Birincikânun (Aralık) 1939, Pazar


Yürükalide parçalanmış bir sandal bulundu

Büyükadada Yörükali plâjı önünde bir sandal parçalanmış olarak bulunmuştur. Sandalın sahibi kim olduğu ve bir kaza eseri olup olmadığı zabıtaca araştırılmaktadır.

Akşam, 25 Kânunuevvel (Aralık) 1939, Pazartesi


Yürükalide bir sandal bulundu

Adada Yürükali önündeki kayalıklarda kısmen hasara uğramış bir sandal bulunmuştur. 8461 numarayı taşıyan bu sandal karaya çekilerek muhafaza altına alınmış ve tahkikata başlanmıştır.

İkdam, 26 Birincikânun (Aralık) 1939, Salı


DENİZLERDE
Parçalanmış bir sandal bulundu

Büyükadada Yürükali plâjı önünde kayalara çarparak parçalanmış bir sandal bulunmuştur. 6461 numaralı olan bu sandalın sahibi ve ne suretle parçalandığı araştırılmaktadır.

Yeni Sabah, 26 İlkkânun (Aralık) 1939, Salı


Denize düşen bir adam kurtarıldı

Kâmil adında biri evvelki gece geç vakit Büyükada iskelesinde dolaşırken müvazenesini kaybederek denize düşmüştür.

Etraftan yetişenlerin yardımile kurtarılan Kâmil, bir hayli su yuttuğundan tedavi altına alınmıştır.

Son Posta, 5 Birincikânun (Aralık) 1939, Salı


Adalardaki Yeni Mendirekler

Fenerbahçe, Yenikapı, Heybeliada ve Bostancıda yeni yapılan mendireklerin dış kısımlarına henüz taş dökülmemiştir. Bu yüzden mendireklerin fırtınadan zarar görmeleri ihtimalini gözönüne alan liman reisliği, buralara taş dökmeğe karar vermiştir. Bunun için Ticaret Odasından taş fiyatlan sorulmuştur.

Tan, 1 İlkkânun (Aralık) 1939, Cuma


Müessif bir ölüm

Teessürle haber aldığımıza göre Belediye murakıblarından Zeki İşeren müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dün Heybeliadada hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesı bugün öğleyin Adadan Kadıköye naklolunarak cenaze namazı Çarşı içindeki Osmanağa camiinde kılındıktan sonra Karacaahmed mezarlığına defnedilecektir. Kederli ailesine ve arkadaşlarına taziyetlerimizi sunar kendisine hakkın rahmetini dileriz.

Son Posta, 11 Birincikânun (Aralık) 1939, Pazartesi


ÖLÜM

Devlet Şûrası âzalığından mütekait ve Büyükada Parti heyeti idaresi âzasından Abdullah Sabri Karter dün Büyükadada Arslanağzı sokağındaki evinde vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat 11,30 da hanesinden kaldırılarak camiinde namazı kılındıktan sonra Ada kabristanına defnedilecektir.

Merhum mülkiye mezunlarından olup Milli Mücadeleye iştirak etmiş, mektep müdürlüklerinde, kaymakamlıklarda, mutasarrıflıklarda, valiliklerde, Bursa mebusluğunda bulunmuş ve iffet ve istikametiyle temayüz etmiş, ahlâkı hamide ashabından ve fuzaladan bir zat idi. Kendisi ayni zamanda gayet mühim bir Türk ansiklopedisi vücude getirmiştir. Cenabı Hak gariki rahmet eyliye.

Tan, 18 İlkkânun (Aralık) 1939, Pazartesi


Müessif bir ölüm

Teessürle haber aldığımıza göre Belediye mürakiblerinden Zeki İşeren mübtela olduğu hastalıktan kurtulamıyarak dün Heybeliadada hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi bugün öğleyin Adadan Kadıköye naklolunarak cenaze namazı çarşı içindeki Osmanağa camiinde kılındıktan sonra Karacaahmed mezarlığına defnedilecektir. Kederdide ailesine ve arkadaşlarına taziyetlerimizi sunar kendisine hakkın rahmetini dileriz.

Yeni Sabah, 11 İlkkânun (Aralık) 1939, Pazartesi


Adalar malmüdürlüğünden:

Semti                Mevkii                          Cinsi                 Muhammen kirası

Büyükada          Kamino             Balık Voli mahalli                       400 00

Heybeli             İstavroli                        “                                   100 00

Burgaz              Köyönü                         “                                  100 00

“                  Manastır                       “                                    50 00

“                  Halik                             “                                  400 00

“                  Partik                           “                                     50 00

Kınalıada           Jarden önü                    “                                    50 00

“                  Karataş                         “                                    50 00

“                  Manastır                       “                                    60 00

“                  İskele önü                     “                                    25 00

“                  Partik                           “                                    60 00

Yukarda evsafı yazılı Voli mahalleri kiraya verilecektir. İsteklilerin ve tediye şeraitini anlamak isteyenlerin 19/1/940 cuma günü saat 14 de % 7,5 pey akçelerile birlikte Adalar malmüdürlüğünde toplanan satış komisyonuna müracaat etmeleri.                                                           (10788)

Akşam, 29 Kânunuevvel (Aralık) 1939, Cuma


Yahudi Basınında Adalar

Hazırlayan: Rozi Asa

İstanbul’da yayınlanan Şalom gazetesi arşivinden Adalar ile ilgili bir haber seçkisini aşağıda sunuyoruz.

“VİLLA POR VENDER EN HEYBELİ ADA”
Heybeliada’da Satılık Villa
ÖNEMLİ GELİR GETİRİR

UYGUN RAKKAMA, 4 katlı, Heybeliada’nın merkezi bölgesinde, asfalt kaplı yol üzerinde, konforu tam, telefonlu, 1 depolu, 2 dükkânı olan satılık villa.

Yaz sezonunda dükkânlar  için toplam 3000 TL, villa için 1500TL kira getirisi vardır.

Daha fazla bilgi isterseniz içinde Heybeliada tavukçu  dükkânına sorabilirsiniz.

Akşamları saat 9 sonrasında ise, telefon numarası 58.524’dir.


Şalom, 21 Haziran 1951


“KAZA POR VENDER EN HEYBELİ ADA”
Heybeliada’da Satılık Ev

Heybeliada İsmet İnönü Cad. No 35 de satılık yağlı boyalı, 12 ay için gelir getirecek 3 katlı ev.

Sürekli evde yaşayan ev sahibi  ile görüşebilirsiniz.


Şalom, 21 Haziran 1951


“SEREMONIA DE BAR MITZVA EN KAL DE BÜYÜKADA”
Büyükada Sinagogu’nda Bar Mitzva Kutlaması

Geçtiğimiz Cumartesi sabahı Büyükada Sinagogu’nda ARON HABiB’in Bar Mitzva  – 13 yaş kutlaması geniş  bir akraba ve arkadaş topluluğunun katılımı ile  gerçekleşti.

Bar·Mitzva çocuğu yüksek beğeni ile karşılanan bir konuşma yaptı.

24 Haziran akşamında Bay ve Bayan Ovadya Habib, Otel de la Plaj’ın pavyonunda zengin bir tatlı ve lezzet büfesinin olduğu davet verdiler.

Verilen  hediyeler arasında  çok  değerli iki tane minyatür ‘Sefer Tora’ Tevrat  Rulosu  vardı.

Şalom ailesi olarak genç Aron’u kutluyor, aydınlık bir gelecek diliyoruz.


Şalom, 28 Haziran 1951


“UN BALO SERA DADO”
HEYBELİADA’DA KURULACAK OLAN BİR SİNAGOG İÇİN YAPILACAK OLAN BALO

Heybeli Ada Sinagog Yönetimi sizi bilgilendirmekten memnuniyet duyar.

29.08.1953 pazar gecesi kutsal sinagogumuzun kurulma aşamasında olması vesilesiyle bir balo organize edilmiştir.

Bu balonun amacı Adalı Yahudilerin tanışmasıdır. Bu güzel gecede, komitemiz, tüm gazete temsilcilerinin aramızda olmasını arzu etmektedir.

Bu mektupla, sizlere bir davetiye yolluyoruz. Sizden ricamız, varlığınızla ve ailenizle birlikte bizleri onurlandırmanızdır.

Katılımınızı umuyor, sizleri saygıyla selamlıyoruz.

Heybeliada Yahudi Cemaati Yöneticileri


Şalom, 22 Ağustos 1953


“LA SUARE DANSANTE”
HEYBELİADA’DAKİ DANSLI GECE

Geçtiğimiz Şabat (Cumartesi) gecesi (29.8.53) Yahudi cemaatinin Plaj Gazinosu’nda organize ettiği danslı gecede, Heybeliada’daki Yahudiler çok eğlenceli ve güzel bir gece geçirdiler.

Bu gecenin amacı, bu adada yaşayan Yahudileri birbirleriyle tanıştırmak ve kaynaştırmaktı.

Plaj Gazinosu muhteşem süslenmiş ve önceden rezerve edilmiş masalar ziyaretçiler tarafından saat 9:00’da yavaş yavaş dolmaya başlamıştı.

Çok gençlik vardı. Genç hanımlar Christian Dior modasına uygun çok zarif bir şekilde giyinmişlerdi. Giydikleri gece elbiseleriyle, adeta bir çiçek buketini andırıyorlardı. Kadınların çok zevkli giyinmiş olduklarını gördük.

Heybeliada Cemaati’nin sempatik başkanı tüm gelenleri neşeli bir şekilde karşılıyor, masaları ‘Hoşgeldiniz‘ demek için tek tek dolaşıyordu.

Gençler ise diğer taraftan piyangoda dağıtılacak olan güzel hediyeleri hazırlamakla meşguldüler.

Şalom, 3 Eylül 1953


Adada Satılık Arsalar

Kınalıadanın, İstanbul’un şahane manzarasını, Burgaz’ın temiz ve lâtif havasını alan kısmında her türlü inşaat ve ifraza müsait olan ve Tevfikiye, Narçiçeği, Serap ve Korkut ve Külhan ve Yarbaşı sokaklarında muhtelif ebadda 7 kıt’a arsa 10 Temmuz 1953 Cuma günü saat 11-12 arasında İstanbul 4 ncü icra dairesinde satılacaktır. Fazla malûmat için mezkûr icranın 53/2686 No.lu dosyasına müracaat.

Şalom, 20 Haziran 1953


Yayınlanma Tarihi: 07 Aralık 2024  /  Son Güncellenme: 07 Aralık 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.