Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 234 – Aralık 2024      Yassıada ve Sivriada Neden Demokrasi Adası Olamadı

Yassıada ve Sivriada Neden Demokrasi Adası Olamadı


Hapishane arkadaşım ve 68 direnişini birlikte yaşadığımız dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, bir gün telefon ederek, “Yassıada’ya gidiyoruz, sen de gel” dedi. O günlerde, Yassıada ve Sivriada, Milli Savunma Bakanlığı’ndan alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kullanımına devredilmişti. Yıl 2011’di.

Başbakan ve iki bakanın idamına karar verilen, sahte mahkemelerin yapıldığı bu iki adanın, Türkiye’nin demokrasi tarihindeki anlamı büyük. Hep birlikte adayı dolaştık. 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin ardından duruşmaların yapıldığı spor salonu, yıllara rağmen ayakta kalmıştı. Hücrelerdeki izler ise yaşananların ne kadar acımasız olduğunu adeta gözler önüne seriyordu.

Yassıada Nasıl “Demokrasi Adası” Olabilir?

Ertuğrul Günay, yıllardır düşündüğü “Demokrasi Müzesi” için nihayet uygun bir yer bulduğunu düşünüyordu. Yassıada’yı, dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Vali Hüseyin Avni Mutlu ve Adalar Kaymakamı Mustafa Farsakoğlu ile birlikte dolaştık. Ertuğrul Günay, yargılamaların yapıldığı spor salonunun bir müzeye dönüştürülmesini istiyordu. İnsanların şehirden gelip bu adayı ziyaret etmesi, 27 Mayıs’ı ve idamları hatırlayarak demokrasi fikrini zihinlerinde kökleştirmesi gerektiğini söylüyordu.

Ben ise Ertuğrul’un “Demokrasi Adası” fikrinin kitlelerle buluşabilmesi için daha geniş bir yaklaşıma ihtiyaç olduğu görüşündeydim. Bu adalara halkı çekmenin tek bir formülü vardı: Adaları halka açmak.

Halkın denize girebileceği belediye plajları yapmak, doğaya uyumlu ahşap dinlenme alanları ve portatif kafeler oluşturmak, sınırlı imkânlara sahip insanların da alışveriş yapabileceği küçük satış yerleri ve eğlence alanları yaratmak mümkündü. Makul fiyatlarla yiyecek-içecek sunan plaj kafeleri inşa edilebilir, akşam olunca da belediyenin temin ettiği teknelerle insanların şehre dönmesi sağlanabilirdi. Bunlar o günlerde hiç zor görünen şeyler değildi.

Yassıada ve Sivriada, denize girilebilen plajların ve kafelerin olduğu, halka açık birer “halk adası” olabilirdi. İnsanlar bu adalara geldiklerinde, Demokrasi Müzesi’ni de mutlaka ziyaret ederdi.

Kültür Bakanı Günay’a ve Büyükşehir Belediye Başkanı Topbaş’a bu fikrimi sundum… İki adayı hem birer “Demokrasi Adası” hem de halka açık, belediye tesisleriyle desteklenmiş birer plaj adası olarak değerlendirebilirdik…

Bu fikir olumlu karşılandı. İstanbul Valisi de bu konuda önemli bir noktaya değindi:

“Halkımızın bir bölümü Karadeniz sahillerine gidiyor. Karadeniz sert bir deniz. Çok sayıda boğulma vakası yaşanıyor. Halbuki Marmara Denizi daha yumuşak bir deniz. Karadeniz’e gidecek olanları bu iki adaya yönlendirebiliriz ve böylece boğulmaların da önüne geçebiliriz.”


Tablo Ortada

Peki şimdi ne oldu? Adaya koca koca, yıkılası beton yapılar yapıldı. Vatandaşın giremediği bir takım yapay beton kaleler inşa edildi. Siluet ve doğal yapı yok edilerek ada bir post-modern gecekondu mahallesine dönüştürüldü.

Yazın nefes almak ve denize girmek isteyen yüz binlerce İstanbullu, yanı başlarındaki bu adalardan faydalanamıyor.

Son bir öneride bulunmak istiyorum: En azından Sivriada’yı bir “halk adası” yapamaz mıyız? Marmara Denizi’nin bu eşsiz adası, halkın doğayla buluşacağı, tarih ve demokrasi bilinci kazanacağı bir yer haline getirilemez mi?

Her şey doğru bir planlamayla mümkün olabilir. Yeter ki, doğru fikirler hayata geçirilsin.

Yassıada’ya beton dökerek “Demokrasi Adası” elde etmeye çalışmak, tarlaya asfalt döküp tarım yapmayı beklemek gibi…


“Özgürlük hiçbir zaman halktan uzak bir yerde büyümez. Köklerini halkın içinde bulur, dallarını gökyüzüne uzatır.”

– Woodrow Wilson

 

“Demokrasinin gerçek ruhu, halkın yalnızca seyirci değil, katılımcı olduğu yerlerde yaşar.”

– Mahatma Gandhi


Yayınlanma Tarihi: 07 Aralık 2024  /  Son Güncellenme: 07 Aralık 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.