Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 229 – Temmuz 2024      Umursamaz İdare Karşısında Mazlum Halk!

Umursamaz İdare Karşısında Mazlum Halk!


An Ottoman Steamship, Aydın, 1890s (İdare-i Mahsusa Vapuru Aydın) | Fotoğraf Kaynak: X, @OttomanArchive

Âdetim olduğu üzere geçtiğimiz Pazartesi sabahı uyandıktan bir müddet sonra kendi ellerimle çektiğim çekirdek kahveden yaptığım Americano’mu yudumlarken Tanin isimli gazetemi açmış göz gezdiriyordum. Neler olmuş acaba diye meraklı meraklı satırların üzerinden geçerken birden Adalar’da bugünki “Azmanbüs” tartışmasına benzer bir haberle karşılaştım. Tarih 1 Şubat 1909’u gösteriyordu. Karar verdim tek bir harfine bile dokunmadan sizlerle paylaşmaya. İşte buy’run!

Ada Vapuru Kazası

Büyükadadan matbaamıza telgraf:

İdare-i mahsusa vapurlarında her gün ölümle pençeleşiyoruz. Vehametin büyüklüğünü kerratla muhtelif nezaretlere [ilgili makamlara] bildirdik. Feryadımızı işittiremedik.

Acaba her an gözümüzle görmekte olduğumuz, ecel-i kazaya uğradığımız, yüzlerce aile rüesası gözleri önünde boğulduğu, çoluk çocuğumuzun yetim kaldığı zaman mı merhamet edilecek? Bugün vapurun makinası kırıldı. Akıntı bizi Sarayburnu’ndaki vapur enkazı üzerine attı. Davlumbaz parça parça oldu. Vapur[un] su almaya başladığı söylendi. Kadın, çoluk çocuk feryada başladı. Ancak pek güçlükle ölümden kurtulduk. İmdadımıza yetişmemiş olsalardı bütün Adalar sekenesi bu akşam matem içinde kalacaktı. Halimizi nazar-ı dikkate alınız. Derhal icabının icrası vacibe-i zimmetinizdir. İdare-i mahsusaya ve vapurlarına emniyetimiz yoktur. Hepsi çürüktür, Şirket-i Hayriye vapurlarını işlettirmeniz temenni olunur.

Büyükada ahalisi namına Kaymakam Rauf, Heybeliada ahalisi namına Yanni Horyatidirali (?), Burgazada ahalisi namına Ahmed Nihad.

Tanin

Adalar ahalisinin çürük çarık vapurlarla bu şiddetli havalarda gelib gitmeğe mecbur olmaları hiçbir zaman nazar-ı müsamaha ile bakılamayacak ahvaldendir. Adalarda oturanlar hakikaten canlarını feda etmeği göze alarak yola çıkarlar. Kendilerinin ve ailelerinin geçirdikleri heyecanlı dakikalar en katı kalbleri bile müteessir etmeğe kâfi iken işte görülüyor ki hükümetin umurunda bile değil. Hükümet hala eskisi gibi! Bekliyor ki vapurun bir tanesi batsın, yüzlerce aile mahvolsun da ondan sonra tedbir ittihaz etsin. Bütün şikayetler “Olur, olacak! İnşaallah maşallah” ile geçiştiriliyor. Mesuliyetin ortada yalnız adı var. Altı aydır Adalar ahalisinin canını vikaye için ne tedbir ittihaz ettiniz, ne yaptınız diye sorulsa acaba ne cevap verilecek? Şüphesiz buna bol bol vaadler, projelerle mukabele olunacak. Fakat bu bir sürü laf acaba çürük vapurların tehlikesini izale edebilmiş midir? İsterseniz Meclis-i Mebusan’da Heyet-i Vükela’ya bu meseleyi sormak isteyiniz. Biz korkarız ki yine Ada ahalisi haksız çıkacaktır. Çünki madem ki Heyet-i Vükela’ya emniyetimiz var, Heyet-i Vükela’nın emniyeti olan vapurlara da emniyetimiz vardır diyecekler ve İdare-i mahsusa vapurlarına itiraz edenleri hamiyetsizlikle, garazkarlıkla itham eyleyeceklerdir.

Evvelden de başka türlü muhakeme edilmezdi. İstibdad yalnız tebdil-i mevki‘ etmiş. İş görmek, vazifesini bilmek fikirleri henüz zihinlere girememiş. Ne yapalım, halimize Allah acısın.


Yayınlanma Tarihi: 12 Temmuz 2024  /  Son Güncellenme: 15 Temmuz 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.