Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 231 – Eylül 2024      Yıllar Önce Basında Adalar

Yıllar Önce Basında Adalar


1939 yılının başından beri gazeteler Avrupa’da çıkması kuvvetle muhtemel bir savaş konusunda haber ve yorumlara büyük yer ayırıyorlardı. Bu konuda hemen bütün gelişmeler ayrıntılı haberlere ve ciddi yorumlara konu oluyordu. Bir önceki ayın yani Ağustos 1939’un son günlerine gelirken kıtada tansiyonun düşmeye başladığı belirtilmeye başlandı. Ancak bu yumuşamanın yanıltıcı olduğu Eylül ayının ilk gününde anlaşıldı.

1 Eylül 1939 günü Alman birlikleri farklı kollardan Polonya topraklarına girerek bütün ülkeyi işgale başladılar. Böylece yalnızca Avrupa’yı değil, bütün dünyayı içine alan bir kaos, acı, şiddet, ölüm, açlık fırtınası başlamış oldu. Türkiye ilk günden itibaren topraklarına bir saldırı olmadıkça savaşın dışında kalacağını duyurdu.

Savaşın başlamasıyla gazetelerde de önemli değişiklikler izlenmeye başladı. Kağıt ihtiyacının tamamını yurtdışından temin eden gazeteler savaş haberi alınır alınmaz yeni tedbirler almaya ve bunları sayfalarında duyurmaya başladılar. Sayfa sayıları düşürüldü, yazı puntoları küçültüldü. Öyle ki, bazı gazeteler artık dört sayfa olarak yayınlanmaya başladı. İlginç bir örnek olması açısından iki duyuruyu aşağıya koyuyoruz.


Okuyucularımıza

Milletlerarası vaziyette husule gelen karışıklık yüzünden gazetelerin hayat maddesi olan kağıdı tedarikte imkansızlık derecesinde bir güçlük başgöstermiştir: Kağıd yüklü vapurlardan bir kısmıhamulesini boşaltmaksızın limanımızdan geçip gitmiş, bir kısmı Boğaza girmeden geri dönmüş, bir kısmının da muayyen geliş vakti geçmesine rağmen henüz ne yapacağından haber alınamamıştır.

Mutaden bizimle iş yapan fabrikalar sipariş kabul etmekten çekinmekte, sipariş kabul edenlerin de sözlerini yerine getirme kabiliyetleri tam bir itimad vermemektedir.

Bu hale karşı gazete idareleri kendi stoklarını tasarrufla kullanmaya karar vermek ve böyle buhranlı zamanlarda birinin düşebileceği güçlüğü umumi bir meslek tesanüdü ile önlemek mecburiyetinde kaldıklarını görüyorlar ve bugünden itibaren sayfalarını, tenzil ve tahdide ederek son günlerde bütün Avrupa matbuatının da almaya mecbur olduğu kararı takip ve tatbika geçiyorlar.

Bugünden itibaren sayın okuyucularımız CUMHURİYET’in sayfalarını bir miktar eksik bulacak, fakat tertib yollarında ihtiyar edeceğimiz fedakârlıklarla eski münderecatımızdan ehemmiyetli bir şey kaybetmiyecektir. Gazetemiz 8 sahife içinde dahi okuyucularını memnun etmeğe çalışacak ve her zaman olduğu gibi bunda da muvaffak olacaktır.

CUMHURİYET
Cumhuriyet, 3 Eylül 1939, Pazar


Taşra bayilerimize

Beynelmilel ahvalin malûm olan vaziyeti dolayısile bugün mevcud kâğıd stokumuzu idare edebilmemiz için gazetemizi ancak ihtiyacı karşılıyacak kadar tabetmek zaruretinde bulunuyoruz. Bu itibarla bayilerimizin fazla satış ümidile çok gazete istememeleri lâzımdır. Son günlerde bütün vilâyetlerden aldığımız sayısız taleb telgraflarının bir çoğunu is’af edemedik. Bunların iadesiz olarak hesab edilmesi ve ona göre sipariş verilmesi zaruridir.

CUMHURİYET
Cumhuriyet, 5 Eylül 1939, Salı

Bu ortamda yaz döneminin de sonuna gelinmesiyle Ada haberleri gazetelerde daha az yer almaya başlıyor. Haberler ağırlıklı olarak Adalar’a ulaşım ile ilgili oluyor.

1939 Eylül ayının gazetelerindeki gezimize buyurun…


Adalar arasında vapur seferi kaldırıldı

Denizyolları umum müdürlüğü, Adalar arasında ve plâj iskelelerinde işIeyen vapur seferlerinin Iâğvına karar vermiştir. Adi günlerde Büyükadadan 13,15 de kalkan vapur, 13,35 e alınmış ve Heybeli, Bostancıya uğrıyarak Maltepeye kadar gitmesi kararlaştırılmıştır. Saat 17,30 da Bostancıdan hareket eden vapur yarından itibaren 17,40 da kalkacaktır. Pazar günleri Büyükadadan 13,30 da kalkan vapur da pazartesiden itibaren 13,55 de hareket edecektir. Bu tarife, yarından itibaren meriyete girecektir.


Akşam, 10 Eylül 1939, Pazar


Adalar Tarifesinde Değişiklik
Adalar Arası Seferler Pazartesi Kalkıyor

Denizyolları idaresi havaların bozması üzerine Adalar arasında ve plâj iskelelerinde işliyen vapurun seferlerini pazartesi gününden itibaren lağvetmiştir. Ayni zamanda adi günler Büyükadadan 13,15 te kalkan vapur 13,35 e alınmış ve Hey beli Bostancıya uğrayarak Maltepeye kadar gitmesi kararlaşmıştır. Saat 17,20 de Bostancıdan hareket eden vapur pazartesi gününden itibaren 20 dakika sonra hareket edecektir. Pazar günleri Büyükadadan 13,30 da hareket eden postanın da yine ayni günden sonra 25 dakika geç hareket etmesi kararlaşmıştır.


İkdam, 9 Eylül 1939, Cumartesi


HADİSELER KARŞISINDA
Son Telgraf
VAPURLARDA YAZ VE SONBAHAR TARİFESİ

Bir kısım vapur idareleri, eylülün on beşinden sonra. sonbahar tarifelerini tatbike başlıyacaklarmış. Ne hikmettir, bilinmez, vapur idareleri, mevsim başında, yaz tarifesini bir türlü tatbike yanaşmazlar. Tâ, haziranın sonuna kadar işi uzatırlar. Fakat, mevsim sonunda, sonbahar tarifesini o kadar acele tatbik ederler ki. Galiba, yaz tarifesinin tatbiki, vapur idarelerine pahalıya oturuyor, Bizce, yaz tarifesi, teşrinievvelin ilk haftalarına kadar devam etmelidir.

Şu muhakkak ki, İstanbulda hiçbir vapur idaresinin vatandaşlara karşı yüzü yoktur. Cünkü, bütün yaz, vapurlar tıklım tıklım idi ve herkes rahatsız oluyordu. Bari, sonbaharın güzel günlerinde, herkes rahat rahat, bir kaç gün seyahat etsin!.


Son Telgraf, 15 Eylül 1939, Cuma


Birimizin Derdi Hepimizin Derdi
Vapurlara Girip Çıkarken

Vapurlara girip çıkarken, bilhassa kalabalık saatlerde, yolcuların en çok şikâyet ettikleri şey hamallardır. Daha vapurdan yolcu çıkmadan, iskeleden atlıyan hamallar, insan kalabalığını yararak, sokulmağa uğraşırlar. Ve bunlar, henüz yolcuların çıkmasını beklemeden sırtlarına, ellerine aldıkları yüklerle, bir an evvel fırlamak isterler. Bu esnada kolunuza, başınıza denkler, çuvallar çarpar. Bazan, pis şeylerle üstünüz, başınız kirlenir. İskelelerde, hamalların vapura en sonra girmelerini ve eşyaların da en sonra çıkarılmasını temin etmek, acaba, o kadar müşkül bir iş midir?.


Son Telgraf, 20 Eylül 1939, Çarşamba


Okuyucularımız Diyor ki:
Herkes cambaz olamaz

Vapurların ve tramvayların insan nakline mahsus vesaitten olduğu malumdur. Şirketi Hayriyenin Boğaziçi iskelelerine ve Denizyollarının Adalara, Pendi ğe, Kartala, Kadıköy ve Haydarpaşaya ve sair mahallere işliyen vapurları mezkûr iskelelere yanaştıkları vakit ekseriya diğer vapurlar üzerine yanaştıklarından iki tarafı denize açık olan ve bahusus fırtınalı havalarda denizin oynamasından mütehassıl sallantılara ve sağa sola, yukarı aşağıya kalkıp inen birer tahta üzerinde yolcuların çıkması mecburidir. Bu tahtaların üzerinden vapurdan vapura yürüyüp çıkmak biraz gençlik ve biraz da cambazlık işidir. İhtiyarlık gençliğin bir neticei tabliyesi olduğundan bu vapurlarda birçok ihtiyarlar bulunduğu gibi vatan uğurunda harplerde elinden ve ayağından yaralanmış malullere tesadüf ediliyor. Keza birçok ihtiyar ve malûl kadınlara, çoluk, çocuğa bu iki tarafı denize açık iskele tâbir edilen tahtaların bazı vapur iskelelerinde olduğu gibi başlarına elle tutulacak birer demir korkuluk yaptırılması lâzımdır. Hatta bir tarafında demir diğer tarafı denize açık olan iskeleler de yaramaz. Çünkü birçok insanlar bir tarafından meflûç ve menzul olduklarından sağlam olan diğer ellerile tutunup yürümek isterler. Meflûç ve menzul olan ellerile tutunurlarsa yürüyemez ve ellerini o mahalden zor bırakırlar. Bunu dok torlar da bilir ve tasdik ederler. Ben de bir müddettenberi sağ tarafımdan mefluç bulunmakla kaç defadır mezkur etrafı açık tahtalar üzerinden yürüyüp iskeleye çıkamadığımdan vapurlarda kalıp köprüye döndüm. Tramvaylar dahi bir ayağım basamakta, bir ayağımı daha kaldırmadan ve yolcular daha tamamile inip binmeden hareket zili çalıp kalkıyor. Haddizatında çok ehemmiyetsiz görülen bu hakikatler herkesin gözü önünde cereyan ettiğinden cümlenin malûmudur. Binaenaleyh Şirketi Hayriye ile Denizyollarının mezkûr iskelelere seyrüsefer eden vapurlarında etrafı denize açık tahtalar üzerinden yürümek mecburiyetinin kaldırılması yani bu tahta iskelelerin her iki tarafına el ile tutulacak birer demir korkuluk yaptırılması lâzımdır. Keza Belediyenin tramvay idaresine tenbihle bu gibi insanlara biraz kondüktörlerin dikkat etmelerinin temini ve bu hususların menfaati umumiye namına muhterem gazeteniz le derc ve neşrini rica ederim.

Aksaray Cerrahpasa caddesinde 46 numarada Cemal Dileksiz


Yeni Sabah, 8 Eylül 1939, Cuma


DENİZ İŞLERİ
Sonbahar tarifesi

Devlet Denizyolları Adalar, Anadolu ve Yalova hatlarında sonbahar tarifesinin tatbikatına dün sabahtan itibaren başlanmıştır.

Şirketi Hayriyenin sonbahar tarifesi aybaşından itibaren tatbik edilecektir.


Cumhuriyet, 21 Eylül 1939, Perşembe


Heybeli – Yürükali postaları tatil edildi

Denizyolları idaresi Heybeli – Yürükali arasında yapılmakta olan postaları tatil etmiştir. Adalar tarifesinde de bazı değişiklikler yapılmaktadır.


Cumhuriyet, 10 Eylül 1939, Pazar


DENİZ
Adalar Arası Seferleri Kalkıyor

Denizyolları idaresi adalar arasında küçük vapurla yapılan seferlerini önümüzdeki haftadan itibaren lağvetmiye karar vermiştir.


İkdam, 6 Eylül 1939, Çarşamba


Adalar Tarifesi

Mektep ders saatlerinin değişmesi üzerine Adalar, Yalova ve Anadolu iskeleleri yaz tarifesinin tatbiki 20 Eylüle kalmıştır.


İkdam, 15 Eylül 1939, Cuma


Ada ve Kadıköy tarifeleri

Devlet Denizyolları Adalar ve Kadıköy hatlarının sonbahar tarifelerini hazırlamağa başlamıştır. Tarifeler önümüzdeki haftadan itibaren iskelelere asılacak ve ayın 25 inden itibaren tatbik edilmeğe başlıyacaktır.


Son Telgraf, 10 Eylül 1939, Pazar


Yeni adalar tarifesi

Köprü -Adalar hattında bugünden itibaren yeni sonbahar tarifesinin tatbikine başlanmıştır.

Yeni tarife ile seferler azaltılmıştır. Maamafih Adalar halkının hiç olmazsa haftada bir gece İstanbul ve Beyoğlu sinema ve eğlence yerlerinden istifade edebilmeleri için cumartesi akşamları saat 24 te Köprüden Adalara kalkan vapurun bütün sonbahar ve kış mevsiminde de devam ettirilmesi kararlaştırılmıştır.


Son Telgraf, 20 Eylül 1939, Çarşamba


Vapur tarifelerinde değişiklikler

Denizyollan idaresi havaların bozması üzerine Adalar arasında ve plâj iskelelerinde işliyen vapurların seferlerini pazartesi gününden itibaren lağvetmiştir. Ayni zamanda adi günler Büyükadadan 13.10 da kalkan vapurlar 13.35 te ve Heybeli ve Bostancıya uğrıyarak Maltepeye kadar gitmesi kararlaştırılmıştır.

Saat 17.20 de Bostancıdan hareket eden vapur da pazartesi gününden itibaren 20 dakika sonra hareket edecektir. Pazar günleri Büyükadadan 13.20 de hareket eden postanın da aynı günden 25 dakika geç hareket etmesi kararlaştırılmıştır.


Yeni Sabah, 9 Eylül 1939, Cumartesi


Adalar hattında yeni kış tarifesi yapılmıyacak

Aldığımız maIûmata göre Devlet Denizyolları işletmesi Adalar ve Kadıköy hattı için bu yıl ayrıca bir kış tarifesi hazırlamıyacaktır. Sonbahar tarifelerinin aynen ibka edileceği alâkadarlara bildirilmiştir.


Yeni Sabah, 30 Eylül 1939, Cumartesi


ADLIYEDE
Ada çamlarını o yakmamış

Büyükadada çam yangınına dikkatsizlikle sebeb olduğu noktasından Bayzar isminde orta yaşlı bir kadın, bir müddettenberi ikinci cezada muhakeme ediliyordu. Dava bitmiş, karar verilmiştir. Bayzar; Kadıyoran yokuşu ile İsatepe arasındaki çamlığın kenar kısmında kahve pişirmek üzere “çam çöplerini” yaktığı, ancak o ateşin çam ağaçlarına sirayet etmeden görülerek söndürüldüğü kaydile, çam yangınına sebeb olmaktan beraet etmiştir.


Cumhuriyet, 29 Eylül 1939, Cuma


Deniz işleri:
Vapurdan denize düşen bir yolcu kurtarıldı

Dün öğleden sonra Heybeliadadan Büyükadaya gitmekte olan Erenköy vapuru yolcularından 22 yaşında Mes’ud vapur Büyük adaya yanaşırken alt güverteden müvazenesini kaybederek denize düşmüş ve vapur mürettebatı tarafından kurtarılmıştır.


Son Posta, 23 Eylül 1939, Cumartesi


Dr. Celal Muhtar

Gözlerini tedavi ettirmek üzere, uzun müddettenberi Fransada bulunan Dr. Celâl Muhtar, dün sabahki ekspresle İstanbula dönmüştür. Dr. Celal Muhtar, servetinin bir kısmını Paristeki «Pastör» enstitüsüne terkettiği hakkındaki haberleri tekzib etmemiş ve kendi tarafından kazanılmış bir parayı, istediği şekilde sarfa mezun olduğunu söylemekle iktifa etmiştir. Celal Muhtann, Büyükadada istirahat edeceği anlaşılmaktadır.


Cumhuriyet, 15 Eylül 1939, Cuma


Müteferrik
Londra büyük elçimiz

Birkaç gün evvel Ankaradan şehrimize dönen Londra sefirimiz Tevfik Rüştü Aras, dün sabah Çiftehavuzlara gitmiş, orada bir müddet kaldıktan sonra Büyükadaya geçmiştir.

Londra sefirimizin bugünlerde Londraya gitmesi muhtemeldir.


Son Posta, 4 Eylül 1939, Pazartesi


Müteferrik:
Adalar kazasının muamelâtı tetkik ediliyor

Mülkiye müfettişleri Adalar kazasının muamelâtını tetkik etmektedir. Bir iki güne kadar diğer kazaların teftişine geçilecektir.


Son Posta, 9 Eylül 1939, Cumartesi


Ayağından yaralanmış

Kınalıadada Çetinay sokağında 23 sayıda oturan Hakkı Acar oğlu 9 yaşında Yaşar çocuk evinin önünde oynarken kazaen düşüp ayağından yaralanmış müdavatı yapılmıştır.


İkdam, 10 Eylül 1939, Pazar


Bir Yolcu Denize Düştü

Erenköy vapuru dün Heybeliden Büyükadaya giderken yolculardan 22 yaşlarında Mesut denize düşmüş ise de vapur durdurularak kurtarılmıştır.


Tan, 23 Eylül 1939, Cumartesi


Bulana Mükâfat

27.9.939 Çarşamba günü Köprüden Adalara hareket eden vapurda bir evrak çantası unutulmuştur. İçerisindeki evrak kimsenin işine yaramaz. Bulanlar, Sultanhamamında 46 numarada Kaneti biraderlere getirdiği takdirde kendisine bol bir ikramiye verilecektir.


Tan, 30 Eylül 1939, Cumartesi


Adalar Sulh Hukuk Mahkemesi Satış Memurluğundan:

938/28

Büyükadada Güceller sokağında 22 No. da sakin iken ikametgâhları meçhul Hristina ve Anastasyaya:

İstefo kızı Katina, Hazine, Fotini, Aspasya ve Paraşkova varisleri Katina ve Anastasya ile şaylan ve müştereken mutasarrıf bulunduğunuz Büyükada Cami mahallesi Çarkıfelek sokağında Akin 22-1 22-2 No. lu gayrimenkulün izalei şuyu suretile satılmasına karar verilmiş olduğundan açık artırmaya konulmuştur. Birinci artırma 5 Teşrinievvel 939 tarihine müsadif Perşembe günü saat 14 ten 16 ya kadar mahkeme koridorunda icra olunacaktır. Birinci artırmada kıymeti muhamminenin yüzde yetmiş beşini bulursa müşteriye ihale edilir. Kıymeti muhamminenin yüzde yetmiş beşini bulmazsa en çok artıranın taahhüdü baki kalmak üzere ikinci artırma 20 Teşrinievvel Cuma günü ayni saatte icra ve en çok artırana ihalei kat’iyesi yapılacağı tebliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. (20310)


İkdam, 8 Eylül 1939, Cuma


Heybeliada Deniz Harp Okulu ve Lisesi Komutanlığından :

Okulumuza 84 lira ücretle bir laboratuar memuru alınacaktır. Lise, sanat ve Teknik okulu mezunlarından talip olanlar arasında 551 sayılı talimata göre seçme yapılacaktır. Dilekçe ile veya bizzat okul K. lığına müracaat edilmesi. (7232)

Tan, 14 Eylül 1939, Perşembe


Yayınlanma Tarihi: 02 Eylül 2024  /  Son Güncellenme: 02 Eylül 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.