Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 230 – Ağustos 2024      İzinsiz Araçlardan Arındırılan Ada Yolları Yaya Yolu Oldu, İmar Planları Ulaşım ile İlgili Ne Diyor?

İzinsiz Araçlardan Arındırılan Ada Yolları Yaya Yolu Oldu, İmar Planları Ulaşım ile İlgili Ne Diyor?

Y. Mimar


Azmanbüs kaosunun yarattığı tartışmalar, gösteriler ve belirsizlikler sürerken 3 Temmuz 2024 günü Adalar Belediyesi bir duyuru yayınlayarak UKOME yönetmeliğinin gereklerine uymayan akülü araçların toplanacağını duyurdu ve ertesi gün de bu kararı uygulamaya başladı. Zabıta ekiplerine emniyet kolluğu da destek verdi. O gün içinde toplanan araç sayısı Adalar’da toplanması gereken araç sayısına göre belki devede kulak bile değildi ama alınan bu kararlı tavrın etkisi çok büyüktü. Adalar’ın sokakları inanılmaz bir şekilde boşalmış, ferahlamış sanki Adalar geriye doğru bir zaman sıçramasına uğramıştı. Bu özlenen bir görüntüydü.

Büyükada Yeni Sokak (eski hali)

Büyükada Yeni Sokak (yeni hali)

Korsan taksiler ortadan çekildi, Adalar’ın kötü ulaşım yönetiminin sonucu olarak sisteme bir yerinden yapışmaya çalışan bu illegal yapı sanki görünürlüğünü kaybetmiş gibi.

Zabıtanın ve trafik emniyet teşkilatının bu uygulaması yasal olmayan sistemden nemalanan bir kesimin iyice keyfini kaçırdı ama genelde büyük bir memnuniyet oluşturdu. Üç yıldır UKOME yönetmeliğinin uygulanmamasına göre yaşantısını düzenlemiş olan başka büyük bir kesim adalı da mutsuz olmuştu.  Bu uygulamaya karşı olan veya tereddütle bakan bir grupta ise şöyle bir kanaat vardı: Korsan taşımacılık Adalar’ın ihtiyacını karşılayamayan kamu hizmet sektörünün açığını kapatıyor, bu açığı kapatmadan bu sektöre (yasadışı bile olsa) müdahale etmek adalıyı mağdur etmek değil miydi?  Azmanbüs yandaşlarının bir anlamda elini güçlendiren bir durumla mı karşı karşıyaydık?

 

Azmanbüslerin ada yollarında belli saatlerde sadece günübirlikçi ziyaretçiyi götürüp getirdiğine şahit oluyoruz. Sabah ve akşamın ziyaretçi hareketinde sanki bir kepçe görevi görerek insanları iskelelerden plaj ve mesire yerlerine veya tersi buralardan iskelelere taşımak ile görevlendirilmişler. Bu suratsız ve yakışıksız araçlar kapasiteleri ve uzun şarj süreleri ile bir damperli kamyon misali günübirlikçi akınına hizmet ediyorlar ve bu araçların getirilmesine mazeret olarak, “Bakın hizmette kusur etmiyoruz, neden karşı çıkıyorsunuz?” diyorlar.

 

Bizler Adalar’ın hizmet almasına değil Adalar’ın bu şekilde satılmasına karşı çıkıyoruz. İstanbul halkının Adalar’ın güzelliklerinden yararlanmaya tabii ki hakkı var. Adalar’ın kapasitesi buna izin verdiği ölçüde ve adalıların yaşam haklarını kısıtlamadığı sürece bunun kadar doğal bir şey olamaz. Ayrıca Adalar, halkın başka alternatiflerinin arasında bir yer olmalı, İstanbul halkı için başka cazibe merkezlerinin de yaratılması gerekir.

 

ADALAR’IN İMAR PLANLARI VAR MI?

Hep söylediğimiz gibi bir kent hayatının yaşam kurallarını belirleyen ve kentin neresinin, nasıl, hangi zamanlarda kullanılacağına kurallar getiren mevzuat, imar planlarıdır. Bugün Adalar’ın bir planı vardır ve orada ulaşımın ilkeleri tanımlanmıştır. Bugüne kadar plan olmadan geçen yıllar içinde savunularımızı koruma bölge kurulu kararlarına dayandırdık, bundan böyle ise Adalar imar planlarını onaylayan gene aynı kurulun kararı ile savunmamızı sürdürmek durumundayız. Planlara ve dolayısı ile gene kurul kararına göre Adalar’ın yollarının yaya öncelikli olduğu hükmü çok açıktır.  1/1000 Plan Hükümlerinin 3.1.27 Ulaşım maddesinde bu böyle söylenmiştir. [1]

Yaya öncelikli yol tanımı neleri kapsamaktadır? Yasal çerçeve içinden bakacaksak bunları konuşmaya başlamamız gerekir. İmar planları üzerinden anlamaya çalışmak ve kurgulamak sağlam zeminde konuşmamızı ve savunmamızı sağlar.

ADA YAYA YOLU

[2]

Yukarıdaki trafik tabelası bütün ada yolları için geçerlidir. Bu tabela yayaların yolun bütün bir kesimini rahatlıkla kullanabileceklerini ve yol üzerinde oyun oynamalarına izin verildiğini anlatır. Sürücülerin sürati bu yol kesiminde kesinlikle 20 km /saat hızını geçemez. Sürücülerin yayaları riske atmayacaklarını ve herhangi bir engelleyici davranışta bulunmayacaklarını, gerektiği taktirde duracaklarını gösterir.

Gene 1/1000 Adalar Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planının Plan hükümlerinin

2.24 Maddesinde[3] yol türleri belirlenirken bir tane bile araç yolu tanımına rastlayamazsınız. “Yaya yollarında UKOME tarafından izin verilen araç kullanılacak olsa bile yolun yaya yolu olma özelliği değişmez” diyor plan hükmü.

İmar planının ilgili maddelerini dipnotlara koydum. Kendimce önemli olduğunu gördüklerimi de koyulaştırdım. Dikkatli okunursa ayrıca yol kaplamalarından, ağaçların korunmasından ve yükseltilmiş kaldırımların olmamasından bahsediyor.

Bu plan acaba bir başka yerin planı mı? Adalar’da bu koşulları sağlamak için nasıl bir eylem planı gerekiyor? Uygulayıcı otorite bu plan hükümlerini Adalar’da uygulamak yerine plana tamamen zıt birtakım kararlara Adalar’ı mı uydurmaya çalışıyor?

Büyükada’nın Arabacılar Meydanı’nı yaya ve sosyal yaşam bölgesi olarak düzenlemek için yarışma açanlar aynı meydanı kasaba otogarına çevirmek için neden bizim paralarımızı harcayıp duruyor. Bir taraftan İETT işletmecisinin tercihine göre aldığı araçlara uygun otogar yaparken nasıl oluyor da yarışmayı kazanan projenin ihalesini hazırlıyor. Bunlar akıllı işler değil. Aklım da almıyor.

 


 

  • [1] Planda gösterilen yollar genel ulaşım şemasını göstermekte olup yaya önceliklidir. Adalar’da yaya, bisiklet, elektrikli araçlar gibi yeşil ulaşım modlarının bir arada olduğu toplu ulaşım güzergahları, Adalıların ve ziyaretçilerin talep ve ihtiyaçları ile ekolojik hassasiyetler dikkate alınarak belirlenecektir.
  • Planda gösterilen yollar genel ulaşım şemasını göstermekte olup yaya önceliklidir. Adalar’da yaya, bisiklet, elektrikli araçlar gibi yeşil ulaşım modlarının bir arada olduğu toplu ulaşım güzergahları, Adalıların ve ziyaretçilerin talep ve ihtiyaçları ile ekolojik hassasiyetler dikkate alınarak belirlenecektir.
  • Bu planın yol kurgusu ile uyumlu Yaya Öncelikli Hareketlilik Planı hazırlanacaktır.
  • UKOME kararı ile belirlenen elektrikli araç sayıları ve güzergâh uzunlukları, turizm taşıma kapasitesi çalışmasıyla revize edilebilir.
  • Plan sınırları içerisinde tüm yollarda kullanılacak olan döşemeler, belediyesince hazırlanacak veya hazırlatılacak Yol Uygulama Projeleri, Sokak Sağlıklaştırma Projeleri veya Kentsel Tasarım Projelerinde belirlenecek ve Koruma Bölge Kurulunca alınacak karara göre uygulama yapılacaktır.

Hazırlanacak olan projelerde;

  • Bütün yollar Ekolojik Kentsel Tasarım Rehberi kriterleri doğrultusunda hemzemin ve geçirimli olacak şekilde karbon ayak izi düşük malzeme kullanılarak yapılacaktır.
  • Sokak dokusunda var olan özgün döşemeler korunacak, eksik kısımların mevcut döşemenin boyut, form, malzeme ve tekniği kullanılarak tamamlanmasına özen gösterilecektir.
  • Yol kaplamalarında geçirimli malzeme kullanılması zorunludur.
  • Yeni yapılacak yollarda mevcut ağaçlar korunacaktır.
  • Yol kenarlarında yoldan yüksek kaldırım düzenlemesi yapılmayacaktır.

 

[2] https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Trafik/IsaretlerElKitabi/TrafikIsaretleriElKitabi2015.pdf

 

[3] Yaya yolları, çıkmaz sokaklar, meydanlar, meydancıklar, merdivenli yollar, plan içindeki ulaşım düzenini oluşturmaktadır.

  • Yaya Yolları: Yaya kullanımını için oluşturan yollardır. Yaya ağırlıklı yollarının UKOME tarafından elektrikli araç ve bisiklet kullanımı için izinlendirilen kısımları da yaya yolu kapsamındadır.
  • Çıkmaz Sokaklar: Geleneksel doku içerisinde oluşan çıkmaz sokaklardır.
  • Merdivenli Yollar: Arazi eğimi nedeniyle oluşan merdivenli yaya yollarıdır.
  • Meydanlar: Toplanma, seyir, dinlenme gibi değişik işlevlere cevap verebilen düzenlenmiş alanlardır.

 


Yayınlanma Tarihi: 09 Ağustos 2024  /  Son Güncellenme: 09 Ağustos 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.