Paylaş
Tüm Sayılar      2024      Sayı 231 – Eylül 2024      Günübirlik Turizm ve Adalar

Günübirlik Turizm ve Adalar


Turizm kaynaklarda dinlenmek, görmek ve tanımak gibi amaçlarla yapılan geziler şeklinde tanımlanmaktadır. BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) turizm faaliyetlerini amaçlarına, ziyaret edilen yerlere, katılan kişi sayısına, ulaşım araçlarına, yapılan döneme vb. pek çok etkene göre sınıflandırmaktadır. Bu sınıflandırmaların ortak özelliği konaklama seçeneğini içermesidir. Turizm faaliyetlerinde en temel özelliklerden birisi olmakla birlikte, herhangi bir destinasyona konaklama olmaksızın yapılan gezileri de turizm ana başlığı altında değerlendirmek mümkündür. Pek çok ülkede hiç hiçbir konaklama tesisi bulunmayan fakat yoğun turist alan yerler mevcuttur. Bu tür yerlere yapılan gezileri “günübirlik turizm” ana başlığı altında toplamak mümkündür.

Turizm faaliyetleri her geçen gün daha da kitleselleşirken, yoğunluğun artmasından kaynaklanan sıkıntılar da ziyaret edilen yerlerde çeşitli sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Kontrolsüz ve plansız büyüme ziyaret edilen yerlerdeki altyapı yetersizlikleri nedeniyle büyük sorunlara yol açıyor. Yerel halkın günlük yaşamı çekilmez hale geliyor. Konut ve yiyecek başta olmak üzere pek çok alanda büyük fiyat artışları yaşanıyor. Bu durum yerel halkın katlanması gereken zorlukları her gün daha da fazla artırıyor. Bütün bunlardan daha da kötüsü aşırı turizm giderek yoğun turist alan yerlerin turistik çekiciliklerinin aşınması, hatta yok olması tehlikesinin ortaya çıkmasıdır.

Turist sayısı arttıkça ziyaretçilerin davranışlarından doğan sorunlar da giderek daha fazla rahatsızlık yaratmaktadır. Yoğun alkol tüketen, sabahlara kadar sokaklarda gürültüye sebep olan, ziyaret edilen yerlerin yerleşmiş kuralları dışında davranışlar sergileyen ziyaretçiler her yerde tepki görmeye başlıyorlar.

 

Aşırı turizmin yarattığı sorunlar

 

Turistlerin beklentileri genel olarak ziyaret edilen yeri tanımak, oraya özgü kültürel zenginlikleri özümsemek, oraların yeme içme özelliklerini deneyimlemek olmalıdır. Turistler yaşadıkları kentlerde bulabildikleri bütün konforu, rutini, davranış özelliklerinin aynısını ziyaret ettikleri yerlerde arayamazlar. Bütün alışkanlıklarını ve beklentilerini yaşadıkları yerde bırakmalı, ziyaret ettikleri yerin kabullerine uyum sağlamalıdır.

Aşırı turizmin yarattığı sorunların büyük bölümü bu genel kabulün benimsenmemesinden kaynaklanmaktadır. Turistler gezmek için geldikleri yere kendi yaşam tarzlarını taşımaya, orada istedikleri, arzuladıkları her şeyi bulmaya çalışmaktadırlar. Bunun yarattığı sorunlar da kültürel çatışmalara zemin hazırlamaktadır. Aşırı turizme yönelik karşı çıkışların nedenlerinin başında bu davranışlar gelmektedir.

 

Adalar’da Durum

 

Dünyanın en büyük metropollerinden olan İstanbul’un hemen yanı başındaki Adalar, bu koca kentin sayılı rekreasyon alanlarından birisidir. Tahminen on sekiz-yirmi milyonluk nüfusu barındıran bu koca kentte halkın nefes alabileceği, dinlenip ferahlayabileceği yerlerin sayısı parmakla sayılabilecek kadar azdır. Bu durum mevcut yerlere olan talebi giderek artırmakta, Adalar da bu artıştan payını fazlasıyla almaktadır. Daha önce özellikle yaz aylarında ortaya çıkan bu yoğunluk günümüzde bütün seneye yayılmış durumdadır. Özellikle uzun bayram günlerinde yoğunluk artışları zirveye çıkmakta, mevcut ulaşım araçlarına çok sayıda ilave yapılmasına rağmen talep tamamıyla karşılanamamaktadır.

 

Adalar’a gelen ziyaretçilerin beklentileri

 

Adalar Vakfı 2013 yılında Adalar’da turizm faaliyetlerinin özelliklerini belirlemek amacıyla bir proje yürütmüştü. Bu proje kapsamında Adalar’a gelen ziyaretçiler arasında bir anket gerçekleştirilmişti. Yerli ve yabancı bin iki yüz civarında ziyaretçiyle yüz yüze görüşmeyle yapılan anket çalışmasında Adalar’a gelen gezginlerin özellikleri, beklentileri ve memnuniyet düzeylerine ilişkin kapsamlı bilgiler elde edilmişti. Bu verilen büyük ölçüde günümüzde de geçerlidir.

Anket sonuçlarına göre Adalar’a gelen Türklerin %70’e yakın bir çoğunluğu gezi, dinlenme ve eğlence amacıyla geldiklerini beyan ediyordu. Ziyaret sebepleri arasında ikinci sırayı plaj alıyor, onu yürüyüş ve bisiklet takip ediyordu.

Anket uygulanan yabancı gezginlerin %90’a yakını ise yine gezi, dinlenme ve eğlence amacıyla geldiklerini belirtiyorlardı. Yabancıların diğer ziyaret sebepleri ise plaj, kültür sanat ve yemek şeklinde sıralanıyordu.

 

Son gelişmeler

 

Adalar’da son on senedir ortaya çıkan gelişmelerin günübirlik turizmin yarattığı sorunların giderek yoğunlaşmasına neden olduğu görülmektedir.

Adalar’a metropolün değişik yerlerinden ulaşım olanaklarının artırılması ve kolaylaştırılması yönünde uygulamalar giderek yoğunlaşmaktadır. Mevcut ulaşım hatlarına yeni hatlar ilave edilmekte, hatlarda sefer sayıları artırılmaktadır. Bayram günlerinde ulaşım araçlarının ücretsiz yolcu taşıması uygulaması son zamana kadar devam ettirilmiştir.

Ada içi ulaşımda yaşanan yenilikler ise daha da vahim sonuçlar doğurma eğilimi taşımaktadır. Faytonların kaldırılmasının ardından Ada içi ulaşımı sağlamak üzere getirilen akülü araçların ortaya çıkan aşırı talep karşısında yetersiz kalması söz konusu olmuştur. Bu durumda bireysel akülü araçların korsan taksi hizmeti vermeye başlaması, kamu yöneticilerinin ise bu yasa dışı uygulamalara göz yumarak bir anlamda destek vermesi durumu iyice içinden çıkılmaz hale getirmiştir. Bu kaosun önüne geçmek amacıyla uygulamaya konulan seçenek ise her şeyin üzerine tuz biber ekmiştir. Adalılar’ın haklı olarak “Azmanbüs” adını taktıkları bu araçlar Ada yollarını İstanbul’un ana caddelerinden farksız hale getirmiştir.

 

Sonuç

 

Aşırı turizm olgusu hemen bütün önemli turistik merkezlerde alabildiğine tartışılıyor. Pek çok yerde yeni tedbirler öneriliyor, kararlar alınıyor ve uygulamaya konuluyor. Yeni kararların uygulanmaya başlandığı bütün merkezlerde görülen ortak özellik ise karar vericilerin yerel temsilcilerle yakın iş birliği içinde olduklarıdır. Yerel veya merkezi otoriteler yerel halkın taleplerini kendileriyle danışma sürecinde şekillendirdiklerini ve karar dönüştürdüklerini görüyoruz. Son zamanlarda aşırı turizm hareketinin başlıca aktörlerinden tur operatörlerinin de yerel otoritelerle ve halkla çözüm odaklı görüşmelere başladıklarını haber alıyoruz.

 

Adalar’da ise durum tamamen farklı gelişiyor. Yerel veya merkezi otoriteler yaşanan sorunların tespitini uzaktan gözlemle ve temelsiz tespitlerle yapmaya çalışıyor. Halkın her kesimiyle çeşitli kanallardan iletişime geçerek ortak bir düşünme ve fikir geliştirme mekanizması kurmak yerine kendi rutinleriyle geliştirdikleri sözde çözümleri dayatma yoluna gidiyorlar. Bu davranış biçiminin ise sorunları çözmek yerine yeni ve daha büyük sorunlar yarattığını son yılların tecrübeleri bütün açıklığı ile gösteriyor.


Yayınlanma Tarihi: 10 Eylül 2024  /  Son Güncellenme: 10 Eylül 2024


Bu yazı hakkında yazarımıza ve editörlerimize iletmek istedikleriniz mi var?
Aşağıdaki formu kullanarak kendisine ulaşabilirsiniz.
(Bu formdaki bilgiler, yazarımız ve editörlerimizin mail adreslerine iletilecektir.)


Çerezleri Yönetin!

Sitemizde sizlere daha iyi hizmet verebilmek, güvenlik ve sizi tanımak adına çerezler kullanmaktayız, detayları öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Gizlilik Politikanızı ve KVKK Aydınlatma metnini okumak için buraya tıklayınız.

Eğer sitede gezinmeye devam edersiniz politikamızı onaylamış sayılacaksınız.